VNTB – Việt Nam phản bội ‘Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng’
Tác giả: Trần Phương Thảo (vợ LS Đặng Đình Bách đang bị cầm tù)
Hiếu Bá Linh dịch
28.09.2023 6:45
VNThoibao
Trong chuyến thăm Hà Nội tháng này, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng cùng cam kết tăng cường mối quan hệ giữa hai nước.
Sau cuộc gặp với nhà lãnh đạo Việt Nam, ông Biden nói: “Hôm nay, chúng ta có thể theo dõi chặng đường 50 năm tiến bộ trong mối quan hệ giữa hai quốc gia chúng ta, từ xung đột đến bình thường hóa”.
Bình thường hóa? Tổng thống đã nói rất nhiều về nhiều lợi ích của việc nâng cấp mối quan hệ song phương lên thành “đối tác chiến lược toàn diện”, từ tăng trưởng kinh tế nhanh hơn đến tăng cường ổn định khu vực.
Điều đáng thất vọng là Biden chỉ đề cập ngắn gọn về tình trạng vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của Việt Nam. Trong khi ông gặp Tổng Bí thư, thì các nhà hoạt động vì môi trường như chồng tôi Đặng Đình Bách đang mòn mỏi trong tù.
Mười lăm ngày sau khi đứa con đầu lòng của chúng tôi chào đời vào năm 2021, cơ quan chức năng Việt Nam bắt giữ Bách với cáo buộc trốn thuế. Khoảng thời gian lẽ ra phải là niềm vui của gia đình chúng tôi lại trở thành cơn ác mộng không bao giờ kết thúc.
Thay vì tận hưởng cuộc sống của một người cha, Bách, một luật sư công lý môi trường hàng đầu, hiện đang phải đấu tranh để tồn tại. Với tư cách là một người mẹ, người vợ và công dân toàn cầu, tôi kêu gọi Biden và các nhà lãnh đạo Nhóm G7 giúp anh ấy được thả về nhà.
Chính những nhà bảo vệ môi trường hiện đang ở trong tù đã giúp đưa đất nước chúng tôi hướng tới cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đặt nền móng cho quá trình chuyển đổi khỏi than đá. Nỗ lực này đã mở đường cho Hiệp định Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP) trị giá 15,5 tỷ USD được công bố vào tháng 12 năm ngoái với Nhật Bản và các quốc gia G7 khác.
Trong những tháng trước khi có công bố trên, Bách và các nhà bảo vệ khí hậu khác của Việt Nam đã lên tiếng phản đối việc đất nước chúng tôi tiếp tục phụ thuộc vào than đá và vấn đề các nhà máy điện gây tổn hại đến môi trường và sức khỏe của các cộng đồng dễ bị tổn thương.
Bởi vì lên tiếng phản đối nên chồng tôi hiện đang phải ngồi tù 5 năm – một bản án khắc nghiệt không tương xứng với tội danh mà anh ấy bị cáo buộc – sau một phiên tòa bất công.
Các thành viên của xã hội dân sự phải được tự do tham gia vào quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh của đất nước mà không sợ bị trả thù. Thật vậy, khả năng giám sát việc thực hiện quá trình chuyển đổi năng lượng của họ là nền tảng để nó thực sự “công bằng”.
Vào tháng 6, Nhóm công tác về giam giữ tùy tiện của Liên hợp quốc đã gọi bản án của Bách là “vi phạm luật pháp quốc tế” và bày tỏ lo ngại về “vấn đề mang tính hệ thống với việc giam giữ tùy tiện” đối với các nhà bảo vệ môi trường trên toàn thế giới.
Thật không may, xu hướng đáng lo ngại bỏ tù các nhà bảo vệ khí hậu vẫn đang tiếp tục. Vào ngày 31 tháng 5, nhà chức trách đã bắt giữ bà Hoàng Thị Minh Hồng, người sáng lập Trung tâm Hành động và Mạng lưới vì Tăng trưởng và Môi trường, đồng thời là Học giả Quỹ Obama năm 2018.
Giống như bốn người khác trước cô ấy — gồm chồng tôi và Ngụy Thị Khanh, người sáng lập Trung tâm Phát triển và Đổi mới Xanh ở Việt Nam và là người đoạt Giải thưởng Môi trường Goldman 2018 – Hồng đã bị buộc tội trốn thuế. Liên Hợp Quốc và nhiều chính phủ khác, bao gồm cả Hoa Kỳ, đã công khai kêu gọi trả tự do cho cô.
Đầu tháng này, nhà chức trách đã bắt giữ Ngô Thị Tố Nhiên, giám đốc điều hành Sáng kiến Chuyển đổi Năng lượng Việt Nam, cơ quan đang đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp tư vấn chính sách và kỹ thuật cho việc xây dựng kế hoạch thực hiện JETP. Cho đến này nhà chức trách không đưa ra cáo buộc nào.
Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc vào tháng 6 đã chỉ trích việc Việt Nam sử dụng “luật thuế mơ hồ và thiếu sót để nhắm vào các nhà hoạt động vì môi trường và biến đổi khí hậu với các vụ truy tố có động cơ chính trị”.
Hơn 80 tổ chức nhân quyền đã ký thỉnh nguyện thư kêu gọi trả tự do cho Bách. Ngay cả với sự ủng hộ nhiệt tình này, tôi vẫn lo sợ cho tính mạng của Bách. Anh ta sẽ phải ngồi tù 5 năm, chịu đựng sự ngược đãi. Trong lần đến thăm gần đây, tôi nhận thấy khắp cơ thể anh ấy có những vết bầm tím và vết thương lớn. Ngay sau chuyến thăm của tôi, anh ấy đã bị đánh vào đầu từ phía sau. Tôi rất lo lắng.
Tôi rất lo sợ rằng chồng tôi sẽ bị trường hợp giống như rất nhiều nhà bảo vệ môi trường và khí hậu khác. Theo một báo cáo mới của nhóm chiến dịch môi trường và nhân quyền Global Witness, 1.390 người bảo vệ môi trường đã thiệt mạng kể từ khi Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu được thông qua vào năm 2015.
Vào năm 2022, 177 nhà hoạt động đã thiệt mạng khi bảo vệ môi trường — trung bình 2 ngày có một người bị giết chết. Tôi không hiểu tại sao có người lại bị giết hoặc bị bắt vì bảo vệ môi trường và giúp đỡ mọi người.
Khi Hoa Kỳ tăng cường quan hệ với Việt Nam, thông điệp của tôi rất đơn giản: Quá trình chuyển đổi năng lượng không thể xảy ra nếu một quốc gia im lặng, bỏ tù và tra tấn những người bảo vệ môi trường của mình. Với cơ hội giám sát bị hạn chế và thiếu trách nhiệm giải trình, JETP của Việt Nam không thể thành công. Hàng tỷ USD đã cam kết với Việt Nam sẽ bị lãng phí vì những lời hứa hão huyền và các giải pháp cấp thiết cho vấn đề biến đổi khí hậu sẽ không thể thực hiện ở khu vực này.
Làm việc để bảo vệ môi trường của chúng ta không nên dẫn đến đau đớn và đau khổ như vậy. Chúng ta cần các nhà lãnh đạo toàn cầu buộc các nước như Việt Nam phải chịu trách nhiệm. Nếu không có sự can thiệp nhanh chóng, tất cả chúng ta sẽ phải chịu mất mát to lớn. Nhìn chung, chúng ta có nguy cơ mất đi tiến bộ trong việc giảm thiểu biến đổi khí hậu. Riêng tôi, tôi đứng trước việc mất chồng và cha của đứa con duy nhất của mình. Chúng ta cần những nhà lãnh đạo như Biden hành động trước khi quá muộn
_____________
Nguồn: https://asia.nikkei.com/Opinion/Vietnam-is-betraying-its-Just-Energy-Transition-Partnership.
No comments:
Post a Comment