ĐỐI THOẠI

VNTB – Khai tử xăng A95, chỉ bán xăng E10: quá vội vàng?

Ngọc Linh Lan
29.08.2025 6:28
VNThoibao

(VNTB) – Câu chuyện e dè trong sử dụng xăng sinh học E5 trong quá khứ, chuyên gia cũng cảnh báo về những dòng xe cũ khi sử dụng E10… thì nếu thật sự E10 không phù hợp, liệu rằng, sẽ có giải pháp thay thế ngay lập tức cho người Việt để không phải gián đoạn trong vấn đề đi lại?

Sáng ngày 27.8.2025, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội thảo quốc tế về nhiên liệu sinh học tại Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Phát triển nhiên liệu sinh học trong thời kỳ mới – Những nhiệm vụ trọng tâm để kiến tạo tương lai nhiên liệu bền vững cho Việt Nam”.

Cũng tại Hội thảo này, theo ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương, chuyển đổi năng lượng theo hướng xanh, sạch; đặc biệt là xăng E10, được coi là một trong những giải pháp chiến lược, góp phần giảm phát thải khí nhà kính, nâng cao giá trị ngành nông nghiệp, thúc đẩy phát triển công nghiệp năng lượng xanh, đồng thời bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Trước vấn đề này, Bộ Công Thương cũng đang lấy ý kiến góp ý về Dự thảo Thông tư quy định lộ trình áp dụng tỉ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống tại Việt Nam. Theo đó, dự thảo quy định, kể từ ngày 1.1.2026, xăng sinh học được pha chế, phối trộn, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới dùng động cơ xăng trên toàn quốc là xăng E10.

Liệu rằng, việc khai tử hoàn toàn xăng khoáng, thay thế vào đó là chỉ bán xăng E10 là có quá vội vàng?

Chất lượng xăng E10: ý kiến trái chiều

Với xăng E10, theo quan sát và ghi nhận, vấn đề được người tiêu dùng quan tâm ở hiện tại không phải là ở mức giá cao hay thấp hơn so với xăng khoáng, mà là về chất lượng của xăng, có ảnh hưởng đến động cơ của phương tiện hay không?

Liên quan đến vấn đề bảo vệ an toàn cho động cơ xe, Bộ Công Thương cho biết nhiều hãng xe lớn như Toyota, Honda, Ford… và các tổ chức kỹ thuật như SAE (Society of Automotive Engineers) đã khẳng định xăng sinh học E5, E10 không gây hại cho động cơ.

Tuy nhiên, trong chiều hướng ngược lại, các chuyên gia lại cảnh báo, các dòng xe máy đời cũ, đặc biệt được sản xuất trước năm 2000 hoặc đầu những năm 2000, được khuyến cáo có thể gặp vấn đề do hệ thống nhiên liệu sử dụng vật liệu cao su hoặc kim loại không tương thích với ethanol. Việc sử dụng E10 trong các loại xe này có thể gây hỏng gioăng, rò rỉ đường ống nhiên liệu hoặc làm tắc chế hòa khí.

Ở Việt Nam, các xe như Dream, Wave cũ hoặc ô tô nhập khẩu cũ cần kiểm tra kỹ. Nếu không tương thích, người dùng có thể phải dùng E5 hoặc xăng cao cấp, nhưng chúng sẽ dần bị loại bỏ (theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM).

Chưa hết, nói thêm về xăng E10, theo Bộ Công Thương, xăng E10 đã được giới thiệu trên toàn Thái Lan vào năm 2007, đến năm 2013 thì nước này đã loại bỏ hoàn toàn xăng nguyên chất có chỉ có octan 91 để chuyển sang sử dụng xăng E10. Kể từ đó, xăng E10 đã trở thành xăng tiêu chuẩn.

Thái Lan là vậy. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý một điều, từ giai đoạn giới thiệu cho đến xài hoàn toàn loại xăng này, người Thái mất ít nhất là 6 năm. Trong khi ở Việt Nam, xăng E10 được bán thử nghiệm tại Việt Nam vào ngày 1.8.2025. Đến 1.1.2026 chỉ còn mỗi loại xăng này cho người tiêu dùng, xem ra, viện dẫn của Bộ Công Thương có phần chưa đủ sức thuyết phục? Đó là chưa kể đến phương tiện của nước ngoài, có giống với phương tiện ở Việt Nam?

Theo Hiệp hội Ô tô Châu Âu (ACEA) và các chuyên gia kỹ thuật, hầu hết ô tô xăng sản xuất từ năm 2000 trở đi đều có thể sử dụng xăng E10 mà không gặp vấn đề về động cơ. Tại Việt Nam, các hãng xe lớn như Toyota, Honda, Ford cũng khuyến nghị rằng các dòng xe sản xuất từ năm 2011 trở đi hoàn toàn tương thích với xăng E10.

Cần có sự thuyết phục?

“Tôi tuân thủ quy định của Nhà nước đưa ra. Nhưng thật sự tôi lo ngại về ảnh hưởng của xăng E10 lên phương tiện của mình. Là một người kiếm từng đồng mưu sinh, tiền mua xe mới không có, phải mua lại xe cũ. Nếu xoá hoàn toàn A95, chỉ còn lại E10, kẹt lắm cũng phải đổ. Nhưng như vậy sẽ làm khó người dân, nhất là dân nghèo. Có biết gì đâu, ra có gì đổ đó, hư xe thì đi sửa, tiền tốn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống”, lão nông Tư Phú chia sẻ.

Thuyết phục người tiêu dùng tin tưởng, sử dụng sản phẩm là cả một nghệ thuật. Để làm được điều này là hoàn toàn không dễ. Trong khi đó, việc buộc phải ngưng sử dụng hoàn toàn một sản phẩm dường như lại dễ dàng hơn rất nhiều. Không có sự lựa chọn, buộc người dân, dù muốn hay không muốn, cũng phải dùng sản phẩm duy nhất đang hiện hữu. Liệu rằng, với hành động như vậy có đang đi ngược với quy chế nền kinh tế thị trường khi người tiêu dùng không được tự do lựa chọn hàng hóa và dịch vụ nào họ muốn mua, dựa trên thu nhập và sở thích của họ?

E10 có thể thông dụng ở nước ngoài nhưng với người tiêu dùng tại Việt Nam, dường như, nó vẫn còn lạ lẫm. Thêm vào đó, là câu chuyện e dè trong sử dụng xăng sinh học E5 trong quá khứ, chuyên gia cũng cảnh báo về những dòng xe cũ khi sử dụng E10… thì nếu thật sự E10 không phù hợp, liệu rằng, sẽ có giải pháp thay thế ngay lập tức cho người Việt để không phải gián đoạn trong vấn đề đi lại?

Hay là đến lúc đó, người dân Việt lại một lần nữa, xếp hàng chờ… đổ xăng?