ĐỐI THOẠI

Chính giới, truyền thông Ukraina : "Không thể chấp nhận" dự thảo thỏa thuận khoáng sản mới của Mỹ
Trọng Thành|Minh Phương
Đăng ngày: 29/03/2025 - 11:42Sửa đổi ngày: 29/03/2025 - 15:17
RFI

Hôm qua, 28/05/2025, tổng thống Volodymyr Zelensky thông báo đã nhận được phiên bản mới của dự án thỏa thuận khai thác khoáng sản tại Ukraina từ chính quyền Mỹ. Theo AFP, dự thảo thỏa thuận chưa được chính thức công bố, nhưng đông đảo giới chính trị, truyền thông Ukraina coi dự thảo này là « không chấp nhận được ». Theo hãng tin Mỹ Bloomberg, hôm 27/05, với dự thảo này, chính quyền Trump muốn độc quyền kiểm soát việc khai thác tài nguyên và các cơ sở hạ tầng tại Ukraina, gạt châu Âu ra ngoài.

(Ảnh minh họa) - Tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng nhiệm Ukraina Volodymyr Zelensky tại phòng Bầu Dục ở Nhà Trắng, ngày 28/02/2025. AFP - SAUL LOEB

Hãng tin Pháp AFP dẫn lại nhật báo Ukraina, Ukrainska Pravda, theo đó, « chính quyền Trump đã từ bỏ mọi thỏa hiệp đã được hai bên chấp thuận hồi tháng trước », và dự thảo mới « đã vượt qua hầu hết các lằn ranh đỏ » của Ukraina, « tước đoạt một phần chủ quyền của Ukraina », buộc Ukraina phải « bồi hoàn toàn bộ các viện trợ » nhận được từ Mỹ kể từ đầu cuộc kháng chiến chống xâm lược Nga. Vẫn theo Ukrainska Pravda, thỏa thuận không nêu lên bất cứ bảo đảm an ninh nào của Mỹ đối với Ukraina, điều mà Kiev liên tục nhấn mạnh. 

Theo nhật báo Pháp Le Monde, tổng thống Zelensky đã phản ứng rất thận trọng. Lãnh đạo Ukraina chỉ cứng rắn duy nhất về một điểm, khi khẳng định các khoản viện trợ của chính quyền tiền nhiệm Mỹ không thể coi là các khoản cho vay, mà là các khoản « cho tặng ». Tổng thống Ukraina gián tiếp chỉ trích dự thảo này khi cho biết « nhiều nội dung được nêu ra đã không được thảo luận, và một số nội dung đã được hai bên gạt bỏ trước đó ».

Theo dự thảo thỏa thuận mà Bloomberg News có được, chính quyền Trump muốn giành quyền phủ quyết đối với bất cứ dự án khai thác khoáng sản và đầu tư vào cơ sở hạ tầng tại Ukraina, gạt bỏ cơ hội hợp tác của Ukraina với các đồng minh châu Âu, và « cản trở nỗ lực gia nhập Liên Hiệp Châu Âu » của Ukraina.

Theo nhà báo Sergueï Sidorenko, trên nhật báo Evropeïskaïa Pravda, rất ít khả năng tổng thống Ukraina ký vào văn bản này, và chắc chắn dự thảo thỏa thuận « tai họa » và « ô nhục » này sẽ không được Quốc Hội Ukraina phê chuẩn.

Ngoại trưởng Mỹ thừa nhận chưa thể ấn định thời hạn đàm phán hòa bình cho Ukraina

Trả lời báo chí, trên đường bay tới Miami, Florida hôm 27/03/2025, ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã thừa nhận Washington chưa thể ấn định được thời hạn đàm phán về hòa bình cho Ukraina vì điều này không phụ thuộc vào Mỹ mà vào Nga, Ukraina và cả các nước châu Âu.

Khi được hỏi liệu có phải Nga đang « câu giờ » hay không, ngoại trưởng Rubio trả lời : « Cuộc chiến này rất phức tạp (...), và nó đã kéo dài gần ba năm rồi. Tôi chưa bao giờ nói rằng sẽ dễ dàng. Còn rất nhiều công việc cần làm với cả hai bên, đặc biệt là với phía Nga, nhất là khi mà chúng tôi đã không nói chuyện trong vài năm ». Ông cũng cho biết rằng còn quá sớm để hy vọng vào các cuộc đàm phán cấp cao giữa Nga và Mỹ.

Về phía tổng thống Mỹ Donald Trump, nhắc lại cuộc phỏng vấn hôm thứ Ba trên kênh Newsmax, báo Pháp Le Monde cho biết ông Trump đã phải thừa nhận rằng kế hoạch kết thúc chiến tranh « trong vòng 24 giờ », mà ông vẫn thường nhắc tới khi tranh cử, không còn khả thi. Ông Trump nói : « Tôi nghĩ rằng Nga muốn chấm dứt [chiến tranh], nhưng có thể họ đang cố gắng trì hoãn.»

Zelensky:  Putin câu giờ khi tung ra ý tưởng « chính quyền chuyển tiếp »

Về tuyên bố của tổng thống Nga Vladimir Putin, lập một « chính quyền chuyển tiếp » tại Ukraina dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp Quốc trong thời gian tổ chức bầu cử tổng thống mới, tổng thống Zelensky, trong cuộc họp báo hôm qua, nhấn mạnh : « Tất cả những điều ông ta làm là để trì hoãn mọi khả năng đàm phán để hướng đến chấm dứt chiến tranh ».

Liên Hiệp Quốc kêu gọi Nga chấm dứt tấn công dân thường tại Ukraina

Về tình hình chiến tranh, theo AFP, trong đêm hôm qua, drone của Nga đã giết hại ít nhất 4 người và làm bị thương 21 người khác tại thành phố Dnipro, miền trung-đông Ukraina. Chính quyền địa phương cho biết, tàn phá diễn ra trên quy mô lớn, « một tổ hợp khách sạn và nhà hàng, 11 nhà ở, một trạm xăng và nhiều nhà đậu xe » bị phá hủy.

Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc Volker Turk hôm qua kêu gọi Nga chấm dứt các cuộc tấn công vào dân thường tại Ukraina, vốn dĩ đã và đang gây ra « những nỗi đau kinh hoàng ». Theo Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, « số nạn nhân trong 3 tháng đầu năm nay tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái ».