ĐỐI THOẠI

Các đối thủ của ông Trump tranh luận kịch liệt, nhưng không lay chuyển được tư thế dẫn đầu của ông
Reuters
09/11/2023
VOA

Các ứng cử viên Cộng hòa tranh luận kỳ ba ở Miami, bang Florida, tối ngày 8/11/2023.

Lần thứ ba, các đối thủ của ông Donald Trump trong cuộc tranh cử tổng thống của Đảng Cộng hòa bước vào cuộc tranh luận tối ngày 8/11 khi ông vắng mặt, tìm cách đánh bật vị cựu tổng thống khỏi vị trí dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dư luận.

Trong khi các ứng cử viên như Thống đốc Florida Ron DeSantis và cựu Đại sứ Liên Hợp Quốc Nikki Haley chỉ trích sơ qua ông Trump, nhưng việc này dường như không có khả năng thay đổi chiều hướng của cuộc đua mà ông Trump đã chiếm thế áp đảo trong nhiều tháng qua.

Các ứng cử viên dành phần lớn thời gian của cuộc tranh luận dài hai giờ để công kích nhau trong nỗ lực trở thành đối thủ chính của ông Trump trong lúc chỉ còn chưa đầy 10 tuần nữa là đến cuộc tranh đề cử toàn tiểu bang đầu tiên ở Iowa. Các ứng cử viên này sẽ còn một cơ hội nữa vào ngày 6/12, khi cuộc tranh luận thứ tư sẽ diễn ra ở bang Alabama.

Về phần mình, ông Trump tổ chức một sự kiện riêng ở gần đó, nơi ông chế nhạo những người tham gia và yêu cầu Đảng Cộng hòa ngừng “lãng phí thời gian” với những cuộc tranh luận “không thể xem được”.

Chỉ có năm ứng cử viên đủ điều kiện tham gia tranh luận tối qua – ngoài ông DeSantis và bà Haley còn có sự tham gia của Thượng nghị sĩ Tim Scott, cựu Thống đốc bang New Jersey Chris Christie và doanh nhân Vivek Ramaswamy – cuộc tranh luận này ít hỗn loạn hơn những cuộc chạm trán trước đó.

Tại một thời điểm trong cuộc tranh luận về việc có nên cấm TikTok hay không, ông Ramaswamy nói rằng con gái của bà Haley sử dụng ứng dụng này, khiến Haley giận dữ cảnh báo ông không được nhắc đến con gái bà nữa.

“Ông chỉ là đồ cặn bã,” bà càm ràm.

Bà Haley, người cũng từng là thống đốc South Carolina, và ông DeSantis, người đứng ở vị trí thứ hai rất xa sau ông Trump trong phần lớn chiến dịch tranh cử, đấu khẩu nhau về việc thống đốc nào quá hoan nghênh đầu tư của Trung Quốc.

Hầu hết các ứng cử viên đều lên tiếng ủng hộ việc cấm TikTok, thuộc sở hữu của một công ty Trung Quốc, vì lo ngại về an ninh quốc gia - ngay cả ông Ramaswamy, người bảo vệ việc sử dụng ứng dụng này như một cách để kết nối với các cử tri trẻ Đảng Cộng hòa.

Ủng hộ Israel

Ngưới điều phối tranh luận yêu cầu các ứng cử viên đưa ra lý do tại sao chính họ mới xứng đáng là người nắm ngọn cờ đầu của Ðảng Cộng hòa chứ không phải ông Trump, tạo cơ hội cho họ trình bày quan điểm của mình trực tiếp tới các cử tri đang theo dõi.

Ông DeSantis chỉ trích ông Trump đã bỏ qua sự kiện diễn ra tại bang nhà chung của họ là Florida.

Bà Haley đưa ra một lời phê bình lặng lẽ hơn.

“Mọi người đều muốn nói về Tổng thống Trump. Tôi có thể nói với bạn rằng tôi nghĩ ông ấy là tổng thống phù hợp vào đúng thời điểm đó”, bà nói. “Tôi không nghĩ bây giờ ông ấy còn phù hợp với cương vị tổng thống nữa”.

Ông Trump, 77 tuổi, đã bằng mọi cách để không xem các đối thủ trong cùng đảng của ông là mục tiêu chính, thay vào đó ông tập trung vào điều ông mong đợi là trận tái đấu với ông Biden, 80 tuổi, vào ngày 5/11/2024.

Trong cuộc tranh luận hôm 8/11, các ứng cử viên phần lớn tránh công kích ông Trump, người đang nắm trong tay sự ủng hộ của cử tri Đảng Cộng hòa mà đã được chứng minh là không thể lay chuyển bất chấp ông bị nhiều cáo trạng bủa vây.

Thay vào đó, họ tập trung chỉ trích Tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden, đặc biệt là trong một đoạn dài về chính sách đối ngoại và xung đột Israel-Hamas. Đảng Cộng hòa đều cam kết hỗ trợ vô điều kiện cho Israel và chỉ trích cách xử lý khủng hoảng của ông Biden.

Khi được hỏi họ sẽ gửi thông điệp gì tới Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, ông DeSantis nói: “Tôi sẽ nói với Bibi, ‘Hãy hoàn thành công việc một lần và mãi mãi với những tên đồ tể Hamas này, chúng là những kẻ khủng bố’”, sử dụng biệt danh của ông Netanyahu.

Bà Haley, người đặt phần lớn thời gian tranh cử vào thành tích chính sách đối ngoại của mình, đã chỉ trích ông Biden vì đã ép Israel xem xét việc tạm dừng chiến sự vì lý do nhân đạo.

Bà nói: “Điều cuối cùng chúng ta cần làm là nói cho Israel biết phải làm gì. Điều duy nhất chúng ta nên làm là hỗ trợ họ và loại bỏ Hamas”.

Ngoài việc thúc đẩy phản ứng mạnh mẽ hơn ở nước ngoài, các ứng cử viên còn thề sẽ trừng phạt những người có cảm tình với Hamas ở trong nước.

Ví dụ, ông DeSantis hứa sẽ trục xuất bất kỳ sinh viên nào bày tỏ sự ủng hộ đối với Hamas.

Ông nói: “Nếu bạn đến đây bằng thị thực sinh viên với tư cách là người nước ngoài và bạn có chung lý do với Hamas, tôi sẽ hủy thị thực của bạn và tôi sẽ trục xuất bạn về nước. Không bàn cãi gì nữa”.

Một ngày sau khi các đảng viên Dân chủ và các nhóm ủng hộ quyền phá thai giành chiến thắng trong một số cuộc bầu cử cấp bang, Đảng Cộng hòa đã tìm cách đưa ra một thông điệp mang tính chiến thắng về một vấn đề đã khiến đảng phải đau đầu kể từ khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ do phe bảo thủ lãnh đạo vào năm ngoái đã bỏ quyền phá thai trên toàn quốc.

Thượng nghị sĩ Scott nói ông sẽ ủng hộ lệnh cấm 15 tuần của liên bang, trong khi bà Haley lưu ý rằng bất kỳ đạo luật nào như vậy về cơ bản không có cơ hội được Thượng viện thông qua. Ông DeSantis – người đã ký lệnh cấm sáu tuần thành luật trong năm nay – không đề cập đến luật liên bang nhưng cho biết ông ủng hộ “văn hóa sự sống”.

Các ứng cử viên công kích ông Biden về vai trò quản lý nền kinh tế của ông, cho rằng việc ông tập trung vào biến đổi khí hậu đã làm chậm tốc độ tăng trưởng. Bà Haley và ông Christie nói họ sẽ tăng tuổi nghỉ hưu được nhận trợ cấp An sinh xã hội lên để giúp những người lao động trẻ tuổi hơn duy trì khả năng thanh khoản của chương trình, trong khi ông Scott và ông DeSantis nói họ sẽ không làm như vậy.

Các cuộc thăm dò cho thấy cử tri không hài lòng với thành tích kinh tế của ông Biden, mặc dù thực tế là lạm phát đã chậm lại đáng kể và nỗi lo về suy thoái kinh tế đã giảm dần trong bối cảnh kinh tế tiếp tục tăng trưởng. Tỷ lệ ủng hộ của ông Biden giảm xuống dưới 40% trong cuộc thăm dò mới nhất của Reuters/Ipsos, mức thấp nhất của ông kể từ tháng 4.