Tuesday, March 28, 2023

Người giỏi không thể vào cơ quan công quyền vì vướng nghị định!
2023.03.27
RFA

Sinh viên nhận bằng tốt nghiệp tại Văn Miếu Quốc Tử Giám, Hà Nội.
Photo: RFA

Mới đây, một sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc hai ngành Luật và Quản trị kinh doanh, thủ khoa Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh năm 2022, không đựợc tuyển thẳng vào các cơ quan nhà nước do vướng Nghị định 140/2017 của Chính phủ. Theo nghị định này, để được tuyển thẳng vào công tác trong cơ quan công quyền thì ngoài việc tốt nghiệp hạng xuất sắc, sinh viên phải đáp ứng được một trong ba tiêu chí sau: Đạt giải thi học sinh giỏi cấp tỉnh/quốc gia; đạt giải Olympic; đạt giải khoa học - kỹ thuật cấp quốc gia/quốc tế.    

Nhiều người cho rằng, đây là điều hết sức vô lý, bởi không phải sinh viên nào học giỏi cũng muốn tham gia thi học sinh giỏi, hay thi Olympic, hay tham dự một cuộc thi khoa học - kỹ thuật nào đó. Mà nếu không tham gia kỳ thi nào như yêu cầu thì không đủ tiêu chuẩn được tuyển thẳng vào cơ quan nhà nước.

Nó lạ thế đấy. Không hiểu được. Thế nhưng đứng về mặt kinh nghiệm cũng như lý thuyết, thì ở Việt Nam, muốn vào cơ quan nhà nước thì đầu tiên phải có lý lịch tốt. Ít nhất phải là đoàn viên, đảng viên. Thế cho nên việc tuyển vào những cơ quan nhà nước thì có lẽ khó mà có được người tài. - Giáo sư Mạc Văn Trang

Chia sẻ với RFA suy nghĩ của mình vào sáng 27 tháng 3, Giáo sư Mạc Văn Trang nói:

“Nó lạ thế đấy. Không hiểu được. Thế nhưng đứng về mặt kinh nghiệm cũng như lý thuyết, thì ở Việt Nam, muốn vào cơ quan nhà nước thì đầu tiên phải có lý lịch tốt. Ít nhất phải là đoàn viên, đảng viên. Thế cho nên việc tuyển vào những cơ quan nhà nước thì có lẽ khó mà có được người tài.

Cái cải cách về hành chính, cải cách về nhân sự trong bộ máy nhà nước hiện nay là một vấn đề. Phải giảm biên chế tối đa, chọn những người tài, người giỏi và trả lương cao thì mới thay đổi được thôi. Chứ với tình trạng hiện nay, biên chế thì thừa thãi, quản lý thì quan liêu thì khó thay đổi lắm. Khó mà có người tài. Tuy nhiên, để trở thành một người lãnh đạo thì cũng nhiều yếu tố chứ không chỉ là học giỏi. Vào cơ quan nhà nước thì nó không khó nhưng nó cũng không dễ. Con ông cháu cha thì dễ lắm, thậm chí đang học ở nước ngoài về là nhảy vào làm lãnh đạo liền dù chẳng có một tí kinh nghiệm thực tiễn nào ở trong nước. Thế thì làm sao mà chúng nó làm được!”

Có thể nêu trường hợp một nhân vật thuộc hàng ‘con ông cháu cha’, ‘hạt giống đỏ’, chưa từng làm trong lãnh vực xây dựng nhưng lại được Bộ chính trị bổ nhiệm chức Bộ trưởng Bộ Xây dựng. Đó là trường hợp ông Nguyễn Thanh Nghị, con trai cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Ông Nghị lấy bằng tiến sĩ ngành Kỹ thuật xây dựng dân dụng tại Đại học George Washington, Hoa Kỳ năm 2006 và giữ chức Bộ trưởng Bộ Xây dựng từ tháng 4 năm 2021 đến nay.

Một giảng viên đại học không muốn nêu tên vì lý do an ninh, nói với RFA quan điểm của ông sáng 27 tháng 3 năm 2023:

Việc sinh viên tốt nghiệp đại học hạng xuất sắc mà không được vào thẳng cơ quan công quyền làm việc vì vướng nghị định nọ, nghị định kia không phải là chuyện mới xảy ra đây. Nó là vấn nạn lâu nay rồi.

Điều đáng nói là những nghị định đó do những con người ngồi trong phòng lạnh viết ra. Đa số họ chỉ học chuyên tu, tại chức chứ chẳng tốt nghiệp xuất sắc một trường đại học nào cả. Cần phải sửa nghị định để nhiều sinh viên giỏi có cơ hội phục vụ trong bộ máy công quyền. Điều quan trọng nữa là phải đổi mới tư duy người giỏi, người tài hiện nay. Không phải chỉ là bằng cấp.

Việc tuyển dụng cán bộ, công chức hiện nay còn quá nhiều việc để bàn. Nếu không thay đổi từ trong tư duy thì đội ngũ công quyền sẽ không có người giỏi, mà chỉ toàn thành phần ‘con ông, cháu cha’. Và trí tuệ vẫn mãi mãi đứng sau quan hệ, hậu duệ và tiền tệ.”

2004-03-18T120000Z_445595041_RP4DRIHJPFAA_RTRMADP_3_VIETNAM-INTERNET.JPG
Ảnh minh họa một sinh viên Việt Nam. AFP

“Nhất hậu duệ, nhì tiền tệ, ba quan hệ, bốn trí tuệ” là câu thành ngữ được truyền miệng lâu nay trong nhân dân, để nói về việc bổ nhiệm nhân sự các vị trí lãnh đạo trong cơ quan công quyền lâu nay.

Điều này cũng được cựu chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang nhắc đến trong bài viết riêng cho Tạp chí Cộng sản hôm 19 tháng 8 năm 2014, nhân kỷ niệm 69 năm Cách mạng Tháng Tám.

Ông Trương Tấn Sang viết: “Chúng ta vẫn còn phải trăn trở, đau lòng khi nghe những câu truyền miệng lâu nay trong nhân dân: “Nhất hậu duệ, nhì tiền tệ, ba quan hệ, bốn trí tuệ...” trong công tác cán bộ và những nhận xét về thứ “đạo đức bốn mặt” (trước mặt, sau lưng, trước cấp trên và trước đồng bào mình) đang là phương thức hành xử của không ít cán bộ, đảng viên, cũng như trước tình trạng không ít cán bộ “tay đã nhúng chàm” bị dư luận xã hội lên án hoặc đã và đang bị truy tố, xét xử. Đây chính là những điều đã làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ ta, là mầm họa đối với độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.”

“Hiền tài là nguyên khí của quốc gia. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà hưng thịnh; nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn”, là một câu nổi tiếng của Tiến sĩ Thân Nhân Trung, được khắc trên tấm bia tiến sĩ đầu tiên của Văn Miếu Quốc Tử Giám, khi được Vua Lê Thánh Tông giao soạn bài văn bia cho bia tiến sĩ đầu tiên khoa Nhâm Tuất (1442).

Việc tuyển dụng cán bộ, công chức hiện nay còn quá nhiều việc để bàn. Nếu không thay đổi từ trong tư duy thì đội ngũ công quyền sẽ không có người giỏi, mà chỉ toàn thành phần ‘con ông, cháu cha’. Và trí tuệ vẫn mãi mãi đứng sau quan hệ, hậu duệ và tiền tệ. - Một giảng viên đại học

Chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài được chính phủ Việt Nam đề ra từ rất lâu và đã được thể hiện qua văn kiện của Đảng CSVN từ năm 1997. Nhưng tên thực tế, người được gọi là “tài” có thực sự được chính quyền đãi ngộ và tạo điều kiện cho họ làm việc hay không lại là vấn đề cần bàn. Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng, một chuyên gia giáo dục Việt Nam, từng nói với RFA vào tháng 4 năm ngoái rằng:

“Họ ban phát những cái bằng tại chức cho những người đã có chức quyền rồi mới đi học, mà nhiều khi cũng không có giờ tới lớp và gần như không học hành gì cả nhưng vẫn có bằng cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ. Do đó, những vị trí có quyền lực, những vị trí có thể giúp được nhiều cho xã hội đã bị những người học bằng chuyên tu, học bằng tại chức lấy hết, chiếm hết thì làm sao tuổi trẻ có động lực để phát huy việc học thuật của mình sau này đóng góp cho xã hội, cho quốc gia?”

Một số chuyên gia giáo dục nhấn mạnh rằng, nếu nhà nước Việt Nam không thay đổi đường lối tuyển cán bộ; không cải cách thể chế bằng việc bỏ hình thức độc quyền đảng trị thì không thể nào tìm được người tài giỏi thật sự để làm lãnh đạo và quản trị đất nước.

Tin, bài liên quan

No comments:

Post a Comment