Chia rẽ, vu khống, tin giả: Năm 2025 và những thách thức lớn với các nền dân chủ
Đăng ngày: 05/01/2025 - 02:18
RFI
Tỉ phú Elon Musk khẳng định đảng cực hữu AfD là lối thoát cho nước Đức. Trong thông điệp đầu Năm Mới, thủ tướng Đức cực lực chỉ trích. Khủng hoảng chính trị tại Hàn Quốc kéo dài sau khi lực lượng cận vệ của tổng thống Yoon Suk Yeol chống lệnh bắt tổng thống, giới biểu tình cực hữu ủng hộ Yoon lên án « bàn tay Trung Quốc ». Đầu Năm Mới, tổng thống Ukraina hy vọng « tính cách bất thường » và « mạnh mẽ » của Trump có thể giúp « dừng tay » Putin.
Trong dịp Năm Mới, hàng loạt ngân hàng lớn của Mỹ rời khỏi Liên minh các ngân hàng vì mục tiêu zero khí thải (NZBA), trụ cột của cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, do lo ngại các can thiệp của Trump. La Haye, Hà Lan, trở thành thành phố đầu tiên trên thế giới cấm mọi quảng cáo cho các hàng hóa, dịch vụ liên quan đến năng lượng hóa thạch (than, xăng dầu, khí đốt), bao gồm quảng cáo cho việc đi lại bằng máy bay. Nỗ lực cắt giảm mạnh khí thải gây hiệu ứng nhà kính có nguy cơ bị xu thế hoài nghi về vai trò của con người với biến đổi khí hậu ngăn chặn. Trên đây là các chủ đề chính của Tạp chí Thế giới đó đây của RFI đầu Năm Mới.
Musk bị cáo buộc cổ vũ cho đảng « phát xít » ở Đức
Ngay trước thềm năm mới 2025, một sự kiện dường như khó tin đã xảy ra : một bộ trưởng tương lai của nước Mỹ trực tiếp khẳng định trên một tờ báo lớn của nước Đức là đảng cực hữu Đức AfD (bị nhiều người Đức coi là một đảng có tư tưởng « phát xít ») là « niềm hy vọng cuối cùng » cho nước Đức, đang « bên bờ vực sụp đổ về kinh tế và văn hóa ». Phát biểu, được đưa ra chưa đầy hai tháng trước khi nước Đức bầu cử Quốc Hội trước kỳ hạn, của một nhân vật quan trọng trong chính quyền Mỹ tương lai, không chỉ là một can thiệp trực tiếp vào đời sống chính trị nội bộ của một quốc gia dân chủ, mà còn là một lối tuyên truyền tấn công vào « năng lực hành động dựa trên lý trí » (Vernünftigen) của cử tri Đức.
Trong bài phát biểu đầu Năm Mới, thủ tướng Đức Olaf Scholz đã cực lực lên án hành động của tỉ phú Mỹ, tung ra vào thời điểm mà nước Đức đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức, đảng của thủ tướng mất uy tín trầm trọng. Thông tín viên Pascal Thibaut tường trình từ Berlin:
« Vụ tấn công đẫm máu nhắm vào chợ Giáng sinh ở thành phố Magdeburg khiến 5 người chết và 200 người bị thương, những khó khăn của nền kinh tế Đức, cuộc chiến ở Ukraina. Trong thông điệp Năm Mới, thủ tướng Olaf Scholz nhắc lại rằng đất nước của ông đang bị chấn động bởi hàng loạt khủng hoảng và thách thức lớn. Thủ tướng Scholz bày tỏ lòng kính trọng đối với các nhân viên cứu hộ và các y bác sĩ ở Magdeburg cũng như những người nước ngoài đã đóng góp vào thành công của nước Đức. Ông kêu gọi gắn bó và đoàn kết hơn nữa : “Chúng ta đừng để mình bị chia rẽ bởi bất kỳ ai!’’
Olaf Scholz cũng tấn công mà không nêu thẳng tên Elon Musk, trên mạng xã hội X của mình và trong một bài phát biểu trên báo Đức, đã dành sự ủng hộ hoàn toàn cho đảng cực hữu AfD. Tỷ phú Mỹ còn gọi thủ tướng Đức là “kẻ bất tài”.
Ông Scholz nói : Chính các vị sẽ quyết định tương lai của nước Đức chứ không phải chủ nhân các mạng xã hội. Đôi khi chúng ta có thể có cảm giác là những ý kiến cực đoan nhất sẽ được chú ý nhiều nhất. Nhưng không phải người la hét to nhất là người sẽ quyết định tương lai của đất nước, mà là đại đa số cử tri, bao gồm những con người đáng kính và cónăng lực hành động dựa trên lý trí (Vernünftigen). Điều này cũng sẽ đúng với cuộc bầu cử sắp tới ngày 23/02.
Chưa đầy hai tháng trước cuộc bầu cử, đảng Dân chủ - Xã hội của thủ tướng tụt xa so với đảng Dân chủ Thiên Chúa Giáo. Đảng cực hữu AfD (viết tắt của đảng Alternative für Deutschland, tạm dịch là đảng vì Một Giải pháp khác cho nước Đức), đứng thứ hai trong các cuộc thăm dò dư luận, với khoảng 20% cử tri ủng hộ. »
Đúng vào ngày cuối cùng của năm, Musk thay đổi tên và hình đại diện trên mạng X, trong ít giờ đồng hồ. Tên gọi « Kekius Maximus » với hình con ếch xanh PP gợi nhiều liên tưởng, về một biểu tượng cũ của cực hữu Mỹ (biểu tượng của hận thù, theo ADL), một loại đồng tiền điện tử hay một nhân vật trong phim Võ sĩ giác đấu. Hành động gây xôn xao của Musk có một dụng ý rõ ràng, hay chủ yếu để đánh lạc hướng chú ý của công chúng ?
Những ẩn ý trong phát biểu của Musk…
Để làm rõ hơn những gì nguy hiểm thực sự trong các phát biểu của tỉ phú Mỹ, thủ tướng Scholz có thêm một bài nhận định trên tuần báo Đức Sterne, ngày 04/01. Trong « những tuyên bố thất thường » (nguyên văn tiếng Đức « den erratischen Äußerungen ») của Musk, Olaf Scholz tách biệt những gì chỉ liên quan đến cá nhân ông (được coi là thứ yếu), với các lời lẽ ca ngợi quan hệ mật thiết giữa đảng cực hữu Đức với chế độ Putin, và nỗ lực làm suy yếu quan hệ Mỹ và Liên Âu.
Trên thực tế, Musk không chỉ tấn công thủ tướng và tổng thống Đức. Nhà tỉ phú thân cận với tổng thống đắc cử Mỹ trong những ngày gần đây đã tung ra hàng loạt lời lẽ « nhục mạ » nhắm vào Ủy Ban Châu Âu, bị cáo buộc hành động « phản dân chủ », tước quyền của Nghị Viện Châu Âu, hay ủng hộ đảng cực hữu Anh, kêu gọi bầu cử sớm tại nước này… Le Monde nhìn thấy trong các lời lẽ tưởng như « thất thường » của Musk, sự tiếp nối của chính sách « chống lại nền dân chủ », « chống châu Âu » của Donald Trump. Cách nay 8 năm, ngay khi mới lên cầm quyền, Trump cũng đã chọn nước Đức làm mục tiêu tấn công. Giờ đây, theo Le Monde, đến lượt Musk liên tục tung ra những lời lẽ « nhục mạ » trong lúc tổng thống tái đắc cử dường như tỏ ra « chừng mực hơn ».
… và cuộc phản công của Liên Âu
Theo chuyên gia về chủ nghĩa tân tự do Ilan Kapoor, đại học York ở Toronto (Canada), đối với cả Musk và Trump, « nền dân chủ, việc đối thoại/tranh luận, chuyện bất đồng quan điểm, hay nhà nước phúc lợi là các cản trở cho kinh doanh ». Còn theo hai chuyên gia, Jose Ignacio Torreblanca và Giorgios Verdi, thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu (ECFR), mưu đồ của Musk là sử dụng nền tảng X, để « lôi kéo dân chúng châu Âu cùng các đảng cựu hữu châu Âu » nhằm chống lại chủ trương giám sát chặt mạng X của Liên Âu (đặc biệt kể từ khi Quy chế giám sát kỹ thuật số châu Âu, gọi tắt là DSA - Digital Services Act, bắt đầu có hiệu lực từ năm 2023), cuộc phản công về pháp lý của Liên Âu, có mục tiêu không để cho nền tảng này trở thành mảnh đất màu mỡ cho đủ loại vu khống, tin giả, quan điểm sai lạc, gây chia rẽ, đánh lạc hướng công luận.
No comments:
Post a Comment