ĐỐI THOẠI

VNTB – Tô Lâm muốn công an gần dân hơn, còn dân thì chỉ muốn tránh xa công an
Dân Trần
10.12.2025 5:34
VNThoibao

 (VNTB) – Tô Lâm tuyên bố năm 2026, Công an Nhân dân sẽ “Kỷ luật nhất – Trung thành nhất – Gần dân nhất”, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

 Trong Hội nghị Đảng ủy Công an mới đây Tô Lâm đã yêu cầu công an định vị thực hiện 3 mục tiêu chiến lược “hòa bình, ổn định – phát triển bền vững, chất lượng cao – nâng cao mọi mặt đời sống nhân dân”; tăng trưởng hai con số. Và đáng chú ý nhất, Tô Lâm nhấn mạnh năm 2026 lực lượng công an phải “Kỷ luật nhất – Trung thành nhất – Gần dân nhất”.

 Thật ra quan niệm Công an là bạn dân, hay Công an vì dân phục vụ đã được nêu ra từ lâu, và về mặt lý thuyết, đó là định hướng tất yếu. Bởi Công an là lực lượng sống bằng thuế của dân, bảo vệ dân là trách nhiệm của họ. Đúng ra, khi công an gần dân thì sẽ tạo ra nhiều lợi ích, giúp phòng chống tội phạm hiệu quả,  giảm xung đột giữa dân và lực lượng hành pháp. Lúc đó, dân xem cảnh sát như người bạn, người hướng dẫn về pháp luật, người hỗ trợ khi gặp khó khăn, thì việc gần dân là điều tốt.

Tuy nhiên, ở Việt Nam thì khác, người dân thường tìm mọi cách để “tránh xa Công an”, chứ không hề có chuyện đẹp đẽ như trên lý thuyết. Trong nhiều thập niên gần đây hình ảnh lực lượng Công an thường gắn liền với chuyện nhũng nhiễu trong đăng ký xe, căn cước, thái độ quát nạt khi làm thủ tục, lạm quyền trong xử lý vi phạm giao thông, xin tiền bánh mì, chặn đường xin tiền mãi lộ, xử phạt bất công, cưỡng chế, kiểm tra, can thiệp vào đời sống dân sự… Chưa kể chuyện quản lý cư dân, quản lý internet, quản lý tôn giáo, giám sát chính trị – xã hội, tham gia rất sâu vào đời sống thường ngày…

“Nếu Công an làm tốt những nhiệm vụ, nghĩa vụ của họ, bảo vệ, lo cho an ninh trật tự thì dân không sợ, không xa lánh. Dân sẽ rất mừng, tự giác người dân sẽ tin tưởng, chứ không cần “kêu gọi”, ép dân phải tin tưởng và làm bạn với Công an. Người dân ghét là ghét cái thái độ hách dịch, phiền hà, không minh bạch và lúc nào cũng kiếm chuyện vòi tiền dân. Chỉ cần Công an minh bạch giải quyết vấn đề của dân, bảo vệ quyền lợi dân, giúp dân xử lý các vấn nạn xã hội, Công an đứng về phía lẽ phải là tự khắc dân coi công an là bạn, sẽ muốn lại gần, sẽ chủ động hợp tác, và sẽ xem lực lượng Công an như chỗ dựa; chứ không phải kẻ thù như bây giờ”. Chị Ngọc Thảo nói với phóng viên VNTB.

Khi Công an xuất hiện, người dân nghĩ ngay đến rắc rối, không nghĩ đến hỗ trợ. Dư chấn tâm lý này không thể biến mất chỉ bằng một phát biểu của Tô Lâm. Cái mà Tô Lâm nói chỉ là khẩu hiệu thôi, chứ thực ra muốn thay đổi thì phải luật hoá, có chính sách rõ ràng, chứ nói miệng dân làm sao dám tin.

Đồng thời, quan hệ giữa Công an và dân không phải là quan hệ bình đẳng. Công an nắm quyền bắt giữ, xử phạt, khám xét… còn dân thì phải có quyền giám sát lên tiếng phản ánh, minh bạch và khiếu nại. Nhưng quyền của Công an thì bị lạm dụng, còn dân thực hiện quyền của họ thì bị bắt, bị mời lên đồn, bị đàn áp, đe dọa, bao vây kinh tế, chụp mũ phản động…

“Khi Tô Lâm nói công an sẽ gần dân hơn, người dân lại nghĩ tới chuyện công an sẽ giám sát, theo dõi, kiểm tra dân nhiều hơn để kiếm tiền hối lộ. Nên người dân chỉ biết cười cay đắng. Bây giờ chỉ cần lên tiến phản ánh Công an làm sai là bị bắt lên đồn xử phạt, thì dân nào dám nói”. Anh Q.T., một người dân ở Đồng Nai nói với phóng viên VNTB.

Trong mắt người dân, Công an Việt Nam hiện nay có “vai trò an ninh” quá lớn, chỉ lo kiểm soát, chứ không lo phục vụ dân hoặc làm tròn bổn phận hành chính công. Thậm chí đa số người dân còn cho rằng tương tác giữa họ và Công an luôn ở thế “trên – dưới”, chứ không phải quan hệ giữa công dân và lực lượng phục vụ công. Khi tiếng nói của người dân không được xem trọng một cách công bằng thì làm sao có chuyện gần dân.

 Người dân Việt Nam hiện nay hiểu rằng họ đang sống dưới chế độ độc tài, họ gặp bất công thì không ai giúp đỡ. Cho nên họ cười, cười cho chính sự bất lực của họ. Nếu Tô lâm muốn Công an gần dân, theo nghĩa tích cực, thì phải tạo ra một cơ chế công bằng, có ủy ban giám sát cảnh sát độc lập, để người dân có thể phản ánh hành vi sai trái mà không sợ bị trả đũa…