Dương Quốc Chính - Ukraine khôn hay ngu ?mercredi 26 février 2025
Thuymy
Trong những ngày qua, nhiều người Việt lớn tiếng chỉ trích Ukraine là ngu dại, chọc ổ kiến lửa, chỉ thiệt thân.
Đồng thời anh em đưa ví dụ về sự “khôn ngoan” của Việt Nam đối với Trung Quốc. Một số anh em có hiểu biết hơn thì đưa ví dụ về Phần Lan. Vậy Ukraine có thực sự ngu dại, liệu họ có những lựa chọn khác thông minh hơn? Ở vị trí đó họ đâu lạ gì bài học Phần Lan?
Đầu tiên phải phân tích về các bài học của các nước có vị trí và lịch sử gần gũi nhất với Ukraine. Các nước có vị trí cùng là vùng đệm giữa Nga/Liên Xô và Tây Âu là Ba Lan, ba nước Baltic (Estonia, Latvia, Litva), Phần Lan và Belarus.
Trong số các nước trên có duy nhất Belarus đang là chư hầu của Nga, hệt như Ukraine trước cuộc cách mạng Maidan. Điều đó là đương nhiên, vì tổng thống Lukashenko là một nhà độc tài. Ông ta làm tổng thống duy nhất của Belarus từ khi nó được tách khỏi Liên Xô. Lưu ý là các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ bây giờ thân Nga đều có thể chế dân chủ giả cầy, bản chất là độc tài, đặc biệt là các nước cộng hòa thuộc Trung Á. Với vị thế ngưu tầm ngưu mã tầm mã như vậy nên mối quan hệ giữa các nước này và Nga trở nên mật thiết và bền vững.
Nhìn lại lịch sử mối quan hệ của mấy nước còn lại đối với Liên Xô /Nga.
Tháng 8/1939 Liên Xô và Đức quốc xã ký hiệp ước Bất tương xâm, tên là Hiệp ước Molotov – Ribbentrop. Hiệp ước này phân chia vùng ảnh hưởng của Liên Xô và Đức. Đức coi Phần Lan thuộc về Liên Xô (trước đó Đức hỗ trợ phe Bạch Vệ đánh thắng phe Hồng quân ở Phần Lan).
Nhân cơ hội này, Liên Xô gây áp lực lên ba nước Baltic và Phần Lan để đòi đặt căn cứ quân sự, và đòi vùng đất Karelia của Phần Lan, để cho thành phố Leningrad không bị quá gần biên giới. Trước những đòi hỏi này, ba nước Baltic thúc thủ và chịu gia nhập Liên Xô (bản chất là bị Liên Xô chiếm) vào tháng 6/1940. Còn Phần Lan thì không chấp nhận, do biết rằng Liên Xô muốn chiếm toàn bộ nước họ. Phần Lan rút kinh nghiệm trường hợp Đức Quốc xã đòi Tiệp Khắp nhượng đất Sudenten ở biên giới rồi làm thịt luôn.
Phần Lan nguyên là một lãnh thổ tự trị thuộc Nga. Nhân lúc lộn xộn của Cách mạng tháng 10 ở Nga thì Phần Lan tuyên bố độc lập. Nhờ Đức hỗ trợ phe Bạch Vệ đánh thắng phe cộng sản, Phần Lan thành một nước dân chủ. Khi có sự an toàn với Đức Quốc xã, Stalin muốn thu hồi Phần Lan và Liên Xô quyết định tấn công.
Cuộc chiến nổ ra vào ngày 30/11/1939 với sự chênh lệch khủng khiếp, khi đó Liên Xô có 170 triệu dân đối đầu với Phần Lan có 3,7 triệu. Liên Xô dùng 500 ngàn quân với trang bị tối tân, trong khi Phần Lan chỉ có tổng cộng 120 ngàn lính với trang thiết bị nghèo nàn.
Cuộc chiến Mùa Đông diễn ra ác liệt, người Phần Lan ngoan cường chiến đấu và gây thiệt hại nặng nề cho Liên Xô (tổn thất của Liên Xô gấp 8 lần Phần Lan). Người Phần Lan phải chiến đấu trong cô đơn, không có nước nào hỗ trợ thật sự, ngoại trừ 12 ngàn người Thụy Điển tình nguyện sang trợ giúp. Anh, Pháp, Mỹ chỉ hứa hẹn suông. Đức thì đang hòa bình với Liên Xô nên không can thiệp. Hai bên đình chiến vào tháng 3/1940.
Ngày 21/06/1941 Đức tấn công Liên Xô. Nhân cơ hội đó, Phần Lan tiếp tục tấn công Liên Xô, gọi là cuộc chiến Tiếp diễn. Phần Lan động viên 1/6 dân số tham gia cuộc chiến, đó là con số khổng lồ, thể hiện ý chí quyết tâm lấy lại đất Karelia đã mất, sau đó ngừng tiến quân. Nhiều người cho rằng Phần Lan theo phe Trục (phát xít), nhưng không phải, Phần Lan vẫn có thái độ trung lập.
Năm 1944, khi Liên Xô chiếm ưu thế với Đức, Phần Lan ký hòa ước với Liên Xô. Liên Xô lại đòi lại tỉnh Karelia và Phần Lan đành chịu, cùng với cam kết không cho quân Đức đồn trú trên đất của mình nữa. Tổng thiệt hại của Phần Lan trong hai cuộc chiến với Liên Xô là khoảng 100 ngàn nhân mạng. Đó là con số khổng lồ nếu tính trên dân số gần 4 triệu.
Kể từ sau thế chiến, Phần Lan phải nhún nhường trước Liên Xô và giữ thế trung lập tuyệt đối. Họ chấp nhận giữ mối quan hệ gần gũi và tin cậy với Liên Xô, nhưng cũng không để đảng cộng sản Phần Lan nắm quyền (như các nước Đông Âu đã bị). Phần Lan khi đó thành cửa ngõ giao thương giữa Liên Xô và phương Tây, vì không còn nước nào có mối quan hệ cân bằng với cả hai phe cộng sản và tư bản.
Phần Lan không tham gia kế hoạch Marshall của Mỹ tái thiết châu Âu để vừa lòng Liên Xô, và chấp nhận bồi thường chiến phí cũng như tự xử các lãnh đạo nước mình trong chiến tranh (bỏ tù họ trong nhà tù đầy đủ tiện nghi và sau này lại tiếp tục được lãnh đạo đất nước!).
Ba Lan cũng có một lịch sử tranh giành ảnh hưởng với Nga, chiếm đất qua lại của nhau. Ba Lan đã có thời điểm làm chủ Ukraine và Belarus. Nhưng mối thâm thù với Nga mạnh nhất là thời điểm Nga và Đức ký hòa ước nói trên. Hai nước xẻ đôi Ba Lan, và dân Do Thái ở Ba Lan (rất đông) thành nạn nhân diệt chủng của Đức. Ở phía bên Đông, thay vì tiêu diệt dân tộc kiểu Hitler thì Stalin tiêu diệt giai cấp tinh hoa của Ba Lan bởi vụ thảm sát Katyn. Vụ này Putin thay mặt người Nga đã phải xin lỗi Ba Lan chính thức.
Tóm lại, với 6 nước từng thuộc Liên Xô hoặc là lân bang với Liên Xô /Nga nói trên, chỉ có duy nhất Phần Lan có thể đi con đường trung lập giữa Nga/Liên Xô và phương Tây, nhưng trước đó họ đã đổ máu quá lớn vì nền độc lập. Điều đó cũng làm cho Liên Xô/Nga kiêng dè họ, không dám lấn lướt. Và cũng muốn Phần Lan là cái cổng liên hệ với Phương Tây y chang Hồng Kông là cánh cổng của Trung Quốc kết nối với phương Tây trong chiến tranh lạnh.
Đó là lý do Liên Xô /Nga chấp nhận Phần Lan trung lập, cũng như Trung Quốc chấp nhận không chiếm lại Hồng Kông. Tức là để có sự trung lập, mềm dẻo để phát triển như hiện nay thì Phần Lan phải trả giá bằng rất nhiều máu và nước mắt.
Còn ba nước Baltic, họ luôn coi mình không thuộc về Liên Xô, nên khi có cơ hội là họ tách ra luôn và gia nhập EU và NATO. Tương tự vậy với Ba Lan, sau khi chế độ cộng sản sụp đổ, họ cũng nhanh chóng dân chủ hóa và gia nhập EU, NATO. Lưu ý là gần toàn bộ thành viên khối Warszawa (đối đầu với NATO do Liên Xô đứng đầu), trừ Nga và vài nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, đều đã gia nhập NATO. Thực tế là các nước này đều phát triển tốt và an toàn khi nằm dưới sự bảo vệ của NATO.
Nếu đánh giá tổng quan về mặt vị trí và lịch sử tương đồng, thì Ukraine cùng vai trò với 6 nước khác, chỉ có Phần Lan là theo con đường trung lập được và phải trả giá bằng rất nhiều máu. Bốn nước kia đều đã theo EU và NATO, cả 5 nước đều giàu có và dân chủ hơn Nga. Duy nhất Belarus theo Nga thì vẫn độc tài và nghèo.
Như vậy Ukraine chọn đi theo con đường của Ba Lan và ba nước Baltic thì không có gì lạ. Sao bảo họ là ngu được?
Có thể liên tưởng tới Việt Nam. Vào năm 1946, tương quan lực lượng giữa Việt Minh và Pháp là cực kỳ chênh lệch. Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa thậm chí còn không bằng hai nước cộng hòa tự xưng ở Donbass, vì chả có nước nào công nhận, thân cô thế cô. Trong số anh em chửi Ukraine có ai dám chửi Việt Minh là ngu không!?
Sau năm 65, Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa quyết định đánh Mỹ, có anh em nào dám chửi ngu không? Năm 79, Việt Nam đánh Khmer Đỏ, đương đầu với Trung Quốc, có anh em nào chửi ngu không? Toàn là châu chấu đá voi cả đó.
Còn Việt Nam bây giờ thì không hề là tấm gương Phần Lan mà là tấm gương Belarus thôi, là chư hầu chứ đâu phải là trung lập. Bao giờ Việt Nam thoát cộng sản thì mới thành trung lập được. Vì thế Việt Nam không bao giờ có thể vượt qua được Trung Quốc, còn Phần Lan, Ba Lan có thể giàu hơn Nga. Nên đừng lấy Việt Nam làm tấm gương cho xấu hổ ra.
Với vị trí của Ukraine, Nga không bao giờ cho họ được trung lập dễ dàng, Nga muốn họ là chư hầu mà thôi. Nếu Ukraine muốn giàu mạnh, thì phải chấp nhận chiến đấu và đổ máu như Phần Lan, nếu không thua mới có thể đàm phán để trung lập như họ hoặc thoát Nga như Ba Lan và ba nước Baltic.
Với kinh nghiệm cuộc chiến Phần Lan, mình cho rằng Ba Lan và ba nước Baltic sẽ hỗ trợ Ukraine nhiệt tình, thậm chí có cả quân tình nguyện, nếu Ukraine trụ được vài tuần. Nếu kháng chiến lâu dài thì có thể Ba Lan sẽ thành chiến khu cho chính phủ kháng chiến, giống Thái Lan chứa Khmer Đỏ.
DƯƠNG QUỐC CHÍNH
No comments:
Post a Comment