Wednesday, September 18, 2024

Trung ương Đảng họp hội nghị lần thứ 10, nội dung là gì?
17 tháng 9 2024
BBC

Nguồn hình ảnh,BBC/Getty Images

Ban Chấp hành Trung ương Đảng dự kiến họp từ 18-20/9

Dự kiến Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tổ chức hội nghị lần thứ 10 từ ngày 18-20/9, hai nguồn tin của BBC tiết lộ.

Đồng thời, Cổng thông tin điện tử tỉnh Hậu Giang cũng cho thấy ông Nghiêm Xuân Thành, ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư tỉnh ủy Hậu Giang, sẽ có lịch đi công tác từ ngày 18-20/9.

Khả năng cao cuộc họp của Ban Chấp hành Trung ương trong ba ngày này sẽ có nội dung về kiện toàn các chức danh lãnh đạo cấp cao và điều động một số cán bộ. Đồng thời, Trung ương Đảng cũng sẽ tập trung cho việc chuẩn bị cương lĩnh và phê duyệt quy hoạch nhân sự Đại hội Đảng 14, dự kiến diễn ra vào quý 1 năm 2026.

Ngày 26/8, Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường thông báo: theo nghị quyết của Trung ương, chức danh chủ tịch nước sẽ được Quốc hội bầu vào kỳ họp thứ 8 vào tháng 10. Kỳ họp này dự kiến diễn ra theo hai đợt, khai mạc vào ngày 21/10/2024 và dự kiến bế mạc muộn nhất vào ngày 30/11/2024.

Tại hội nghị ngày 15/8 của Bộ Chính trị gặp mặt các lãnh đạo, cựu lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm cũng đã thông báo kỳ họp Quốc hội tháng 10/2024 sẽ kiện toàn các chức danh lãnh đạo cấp cao. Đây được coi là động thái nhằm trấn an các "bậc bô lão" rằng sẽ không có việc nhất thể hóa hai chức vụ chủ tịch nước và tổng bí thư mà ông Tô Lâm sẽ chỉ tập trung vị trí lãnh đạo Đảng.

Một nguồn tin khác nói với BBC rằng, ông Tô Lâm dự kiến sẽ lên đường đi New York, Mỹ vào đêm ngày 21/9 để tham dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc với tư cách nguyên thủ quốc gia.

Như vậy, Trung ương Đảng họp ngay trước thềm chuyến đi Mỹ của ông Tô Lâm.

Giới thiệu nhân sự chủ tịch nước

Có thể nói, giai đoạn 2021-2026 chứng kiến nhiều bất ổn nhất từ trước tới nay khi liên tục có những thay đổi về nhân sự cấp cao, trong đó có chức danh chủ tịch nước. Bộ Chính trị khóa 13 đã có đến bảy ủy viên mất chức so với đầu khóa, trong đó có hai nhân vật trong Tứ Trụ.

Nhà lãnh đạo lâu năm của Việt Nam - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - qua đời cũng gây nên những biến động trên chính trường, nhất là sự thăng tiến nhanh chóng của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm.

Tuy nhiên, như Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đã thông báo, Quốc hội sẽ bầu chủ tịch nước mới vào tháng 10.

Với quy trình chọn lãnh đạo của Việt Nam là Đảng quyết trước rồi mới đến Quốc hội làm thủ tục bầu, dự kiến Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp đợt này để giới thiệu nhân sự cho Quốc hội kiện toàn các chức danh, bao gồm cả chủ tịch nước.

Trước đây, sau khi Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ mất chức, Hội nghị Trung ương 9 diễn ra từ 16-18/5 đã giới thiệu nhân sự cho hai chức danh này để Quốc hội tiến hành bầu tại kỳ họp thứ 7.

Tương tự, dự kiến Hội nghị Trung ương 10 từ ngày 18-20/9 sẽ thảo luận, thống nhất về phương án kiện toàn chức danh chủ tịch nước để Quốc hội bầu vào kỳ họp thứ 8.

Theo đánh giá của các chuyên gia, từ sau thời Lê Duẩn, Việt Nam đã tránh mô hình nhất thể hóa để tránh việc quyền lực tập trung quá nhiều vào một người. Việc ông Nguyễn Phú Trọng từng nắm giữ cả hai chức vụ tổng bí thư và chủ tịch nước giai đoạn 2018-2021 cũng chỉ là phương án tạm thời.

Ở Đại hội 13 vào năm 2021, ông Nguyễn Xuân Phúc đã được Quốc hội bầu làm chủ tịch nước kế nhiệm. Vì vậy, chức danh chủ tịch nước được kiện toàn là điều sớm muộn.

Giáo sư Carl Thayer, chuyên phân tích chính trị Việt Nam, nói với BBC ngày 29/8 rằng việc không để ông Tô Lâm kiêm nhiệm có thể là do một số lãnh đạo cấp cao tỏ ra kiêng kị về việc cho phép một người nắm giữ quá nhiều quyền lực.

"Hoặc là có những cân nhắc về lo ngại của các nhà đầu tư nước ngoài về sự ổn định chính trị ở Việt Nam. Vì thế, việc khôi phục lại cơ chế lãnh đạo Tứ Trụ sẽ giúp trấn an những mối quan ngại," ông Thayer nói với BBC.

Các ứng viên sáng giá cho vị trí chủ tịch nước: Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang, Thường trực Ban Bí thư Lương Cường, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa

Theo các nhà quan sát chính trị Việt Nam, chủ tịch nước được cho là chức danh chỉ mang tính lễ nghi nhưng đây là người xây dựng mối quan hệ với các nhà lãnh đạo quốc tế và tạo dựng sự tin cậy với họ. Vì vậy, nếu ông Tô Lâm không kiêm nhiệm, việc sớm bầu một chủ tịch nước mới là cần thiết để ổn định dàn lãnh đạo chủ chốt.

Tính cả lần bầu chủ tịch nước vào tháng 10 sắp tới, nhiệm kỳ 2021-2026 có tổng cộng bốn sự thay đổi chủ tịch nước: ông Nguyễn Xuân Phúc, ông Võ Văn Thưởng, ông Tô Lâm và nhân vật sắp được Đảng giới thiệu để Quốc hội bầu.

Theo Giáo sư Carl Thayer, có tin đồn rằng quân đội muốn đề bạt ứng cử viên của mình vào vị trí chủ tịch nước để cân bằng quyền lực đối với bên công an.

Bộ Chính trị hiện có 15 ủy viên, trong đó có sáu người xuất thân từ công an, ba người từ quân đội. Ba người từ quân đội gồm: Thường trực Ban Bí thư Lương Cường, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang và Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa.

Trong đó, Đại tướng Lương Cường được nhiều nhà quan sát nước ngoài đánh giá là ứng cử viên nặng ký nhất trở thành chủ tịch nước, vì ông có thâm niên trong Trung ương Đảng với ba khóa liên tiếp 11, 12 và 13. Ông là ủy viên Bộ Chính trị được bầu vào đầu khóa. Bên cạnh đó, ông còn là một sĩ quan chuyên về chính trị.

Giáo sư Zachary Abuza từ Đại học National War College (Mỹ) nhận định với BBC vào ngày 29/8 rằng dù ông Lương Cường không còn phục vụ trong quân đội nhưng ông vẫn được coi là đại diện cho lợi ích của Quân đội Nhân dân Việt Nam trong Bộ Chính trị và quân đội được cho là đang cố gắng cân bằng ảnh hưởng với Bộ Công an.

Phê duyệt quy hoạch nhân sự Đại hội 14

Công tác nhân sự của Đảng Cộng sản Việt Nam là vấn đề liên quan đến lợi ích công, có tính chất quan trọng đối với vận mệnh đất nước nhưng vẫn luôn được giữ bí mật. Điều này đã được luật hóa.

Các cấp ủy, tổ chức Đảng ở Trung ương và tỉnh thành vào năm 2023 đã tổ chức hội nghị giới thiệu nhân sự quy hoạch ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 14, nhiệm kỳ 2026-2031.

Ngày 8/7/2024, 50 cán bộ đầu tiên quy hoạch Trung ương khóa 14 đã tham dự lớp bồi dưỡng. Nguồn tin của BBC cho hay, Hội nghị Trung ương 18-20/9 dự kiến sẽ bàn về cương lĩnh cũng như phê duyệt quy hoạch nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa 14.

Danh sách nhân sự thuộc về trách nhiệm của Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14, do Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm làm Trưởng Tiểu ban. Ban này được xem là "cửa soát vé quan trọng nhất" của Trung ương Đảng về vấn đề nhân sự trước mỗi kỳ đại hội.

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà quan sát chính trị từ Hà Nội, từng nói về quy trình làm việc của tiểu ban này với BBC như sau:

"Tiểu ban Nhân sự sẽ lên một danh sách nhân sự gồm các ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ủy viên Trung ương và các chức danh chủ chốt của Đảng và Nhà nước cho khóa 14. Quyết định về nhân sự là quyết định tập thể."

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã chủ trì cuộc họp của Tiểu ban Nhân sự vào ngày 21/8, ông đã phát biểu rằng công tác nhân sự Đại hội Đảng "phải làm khẩn trương, thận trọng, phải bảo đảm sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng; phải bảo đảm duy trì vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Nhân sự được xem xét lựa chọn phải là cán bộ có năng lực lãnh đạo, trình độ chuyên môn, có uy tín trong dân, trong Đảng."

Thủ tướng Phạm Minh Chính; Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Khi chủ trì Hội nghị Trung ương 9 hồi tháng 5, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã yêu cầu công tác chuẩn bị nhân sự theo đúng Điều lệ, quy chế của Đảng.

Như vậy, có thể thấy công tác nhân sự từ thời ông Nguyễn Phú Trọng đến ông Tô Lâm đều được đánh giá là công việc trọng yếu, là "then chốt của then chốt" nhưng Bộ Chính trị và Trung ương khóa 13 đã chứng kiến biến động dữ dội về nhân sự.

Đã có tổng cộng bảy ủy viên Bộ Chính trị từng được chính Đảng Cộng sản chọn lọc kỹ và đánh giá là vừa có đức, vừa có tài nhưng đã phải rời sân khấu chính trị vì mắc khuyết điểm. Giai đoạn này, 26 ủy viên Trung ương Đảng cũng mất chức, thậm chí có người bị kỷ luật và vướng vào lao lý.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long và Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh lần lượt lãnh án 18 năm và 3 năm tù trong vụ đại án test kit Việt Á.

Những án trọng điểm chưa đưa ra xét xử cũng có bóng dáng của các ủy viên Trung ương: Cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ bị khởi tố, bắt giam liên quan đến vụ án Xuyên Việt Oil; Bí thư Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan bị khởi tố liên quan đến vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn; Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái bị khởi tố vì liên quan đến vụ án tại Tập đoàn Thuận An; Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng Trần Đức Quận bị bắt, khởi tố vì liên quan tới Dự án Đại Ninh...

Bảy ủy viên Bộ Chính trị mất chức. Hàng trên từ trái qua: Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai, Trưởng Ban kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh. Hàng dưới: Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng

Bộ Chính trị khóa 13 có 15 ủy viên, có thể được chia làm bốn nhóm:

Nhóm đầu tiên gồm hai ủy viên phục vụ ít nhất trọn vẹn hai nhiệm kỳ (tính đến hết khóa 13) gồm: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính. Cả hai ông đều sẽ quá 65 tuổi và cần được xếp vào trường hợp đặc biệt, tức được miễn trừ tuổi nghỉ hưu bắt buộc.

Nhóm thứ hai gồm các thành viên sẽ làm trọn một nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2026 là Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang, Thường trực Ban Bí thư Lương Cường, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc và Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng. Tương tự nhóm 1, cả sáu người này sẽ quá 65 tuổi vào tháng 1 năm 2026 (thời điểm dự kiến diễn ra Đại hội 14).

Nhóm thứ ba gồm các ủy viên sẽ làm trọn một nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2026 và vẫn trong độ tuổi tái cử, tức vẫn dưới 65 tuổi vào 2026: Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú.

Nhóm thứ tư gồm các gương mặt mới được bầu bổ sung vào giữa khóa là Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Đỗ Văn Chiến, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng và Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang. Tất cả đều dưới 65 tuổi vào năm 2026. Lưu ý là những người này đến năm 2026 vẫn chưa làm trọn một nhiệm kỳ ủy viên Bộ Chính trị.

Quy định 214-QĐ/TW của Bộ Chính trị về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có nêu việc xem xét trường hợp đặc biệt. Theo đó, những nhân vật quá 65 tuổi vào thời điểm diễn ra Đại hội 14, nếu muốn tiếp tục sự nghiệp thì phải vào Tứ Trụ hoặc làm thường trực Ban Bí thư.

Bên cạnh các nội dung trên, Hội nghị Trung ương Đảng cũng có thể quyết định hình thức kỷ luật một số cán bộ, bao gồm cựu Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Đặng Quốc Khánh.

Chủ đề liên quanTô Lâm

Tin liên quan