NCQT: Thế giới hôm nay-31/12/2024Nguồn: The Economist
Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
31/12/2024
NghiencuuQT
Bộ tài chính Mỹ được cho là đã thông báo với quốc hội rằng họ bị tấn công mạng bởi một tác nhân của nhà nước Trung Quốc. Một nhà cung cấp phần mềm bên thứ ba dường như đã thông báo cho chính quyền Biden vào đầu tháng 12 về “sự cố lớn” này, trong đó kẻ tấn công sử dụng một chìa khóa bảo mật để truy cập từ xa vào các máy tính làm việc của chính phủ và xem xét các tài liệu không bảo mật. Phần nội dung bị ảnh hưởng hiện đã được gỡ xuống.
Tang lễ cấp quốc gia sẽ được tổ chức cho Jimmy Carter, cựu tổng thống vừa qua đời ở tuổi 100 hôm Chủ nhật, tại Nhà thờ Quốc gia Washington vào ngày 9 tháng 1. Mọi cựu tổng thống Mỹ còn sống đều đưa ra những lời tưởng nhớ tốt đẹp về người tiền nhiệm của họ, cùng với lời khen ngợi từ nhiều nhà lãnh đạo thế giới cho nỗ lực thúc đẩy hòa bình và dân chủ của ông. Mỹ cũng sẽ tổ chức một ngày quốc tang.
Ông Trump đã ủng hộ Mike Johnson tiếp tục làm chủ tịch Hạ viện Mỹ. Sự ủng hộ của tổng thống đắc cử sẽ giúp nghị viên Cộng hòa này đảm bảo phiếu bầu từ các thành viên cánh hữu của đảng, một số người đã không hài lòng với thỏa thuận mà ông đạt được liên quan đến ngân sách liên bang hồi đầu tháng. Các thành viên của Hạ viện sẽ bỏ phiếu vào thứ Sáu.
Sàn giao dịch chứng khoán Tel Aviv của Israel dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động từ thứ Hai đến thứ Sáu, thay vì từ Chủ Nhật đến thứ Năm, để phù hợp với quốc tế. Bộ trưởng tài chính Bezalel Smotrich cho biết ông sẽ phê duyệt thay đổi mới, có hiệu lực từ đầu năm 2026. Giao dịch thứ Sáu sẽ kết thúc vào đầu buổi chiều, trước khi ngày Sabbath bắt đầu từ hoàng hôn.
Trinidad và Tobago tuyên bố tình trạng khẩn cấp sau một loạt các vụ xả súng liên quan đến băng đảng gần đây. Cảnh sát sẽ được phép tiến hành khám xét mà không cần lệnh như một phần trong nỗ lực trấn áp vũ khí trái phép. Quốc đảo Caribe này, với dân số khoảng 1,5 triệu người, đã ghi nhận 623 vụ giết người trong năm 2024, con số cao nhất từ trước đến nay.
Cổ phiếu của hãng hàng không Hàn Quốc Jeju Air giảm xuống mức thấp nhất từ trước đến nay một ngày sau vụ tai nạn máy bay Boeing làm 179 người thiệt mạng. Trước đó Hàn Quốc đã yêu cầu kiểm tra an toàn các hãng hàng không nội địa cũng như tất cả các mẫu Boeing 737-800 đang sử dụng. Cổ phiếu của Boeing giảm mạnh trong phiên giao dịch hôm thứ Hai.
Con số trong ngày: 20%, là tỷ lệ thuế giá trị gia tăng mà chính phủ Lao động Anh áp dụng cho học phí trường tư thục.
TIÊU ĐIỂM
Các nền dân chủ ở châu Á sẽ ra sao trong năm 2025?
Năm 2024, Narendra Modi và Đảng Bharatiya Janata (BJP) của ông tái đắc cử với vị thế yếu hơn trước. Trong khi đó ở Bangladesh, các cuộc biểu tình đã dẫn đến việc lật đổ cựu thủ tướng độc tài Sheikh Hasina. Liệu năm 2025 có mang lại những dấu hiệu tích cực cho nền dân chủ ở châu Á hay không?
Tại Ấn Độ, một phe đối lập và xã hội dân sự mạnh mẽ hơn sẽ buộc ông Modi phải chịu trách nhiệm giải trình. Ông đã phải đảo ngược một loạt các chính sách, bao gồm một dự luật phát thanh gây tranh cãi. Nhưng ở các khu vực khác của châu Á tình hình lại đáng lo ngại hơn. Ở Indonesia, Prabowo Subianto, một cựu tướng lĩnh với quá khứ kém tốt đẹp, đã được bầu làm tổng thống, trong khi một chính trị gia đối lập nổi bật nhanh chóng bị bắt giữ. Ở Thái Lan, Đảng Move Forward ủng hộ dân chủ đã bị cấm tham gia chính trị; và nhiều người ủng hộ họ vẫn đang bị giam giữ. Tại Hàn Quốc, nền dân chủ sẽ tiếp tục xử lý hậu quả từ lệnh thiết quân luật ngắn ngủi do tổng thống đã bị đình chỉ Yoon Suk Yeol ban hành.
Donald Trump và Trung Quốc
Donald Trump đã đe dọa áp thuế 60% lên hàng hóa Trung Quốc, điều có thể khiến tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc giảm 2,5 điểm phần trăm trong năm sau, theo ngân hàng UBS. Những tuyên bố của ông Trump có thể chỉ là một chiến thuật đàm phán. Nhưng sự thật là Trung Quốc không đủ khả năng đối mặt với một cuộc chiến thương mại. Kể từ đại dịch, nền kinh tế của nước này đã luôn gặp khó. Chính quyền mới của Mỹ sẽ tiếp tục cản trở dòng chảy công nghệ phương Tây, chẳng hạn như chip tiên tiến, vào Trung Quốc.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể trở nên hung hăng hơn nếu khó khăn gia tăng. Nước này đang mạnh mẽ thúc đẩy các yêu sách lãnh thổ ở Biển Đông. Căng thẳng cũng gia tăng xung quanh Đài Loan, mà ông Trump từng ám chỉ có thể sẽ không bảo vệ nếu bị Trung Quốc xâm lược. Tuy vậy, lực lượng vũ trang Trung Quốc nhìn chung chưa sẵn sàng cho một cuộc chiến lớn. Các quan chức sẽ tìm cách khác để tận dụng chủ nghĩa đơn phương của ông Trump, chẳng hạn như chia rẽ Mỹ và châu Âu, và tiếp tục quảng bá Trung Quốc là lãnh đạo của các nước đang phát triển.
Đầu tư vào tương lai của Ấn Độ
Narendra Modi lên nắm quyền hơn mười năm trước với lời hứa “chính phủ tối thiểu, quản trị tối đa.” Song đầu tư công và các sáng kiến nhà nước lại đóng vai trò chủ đạo trong chiến lược kinh tế của ông. Chính phủ liên minh của Modi dự kiến dành hơn 11 nghìn tỷ rupee (130 tỷ USD) cho chi tiêu vốn trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3 năm 2025. Con số này tương đương 3,4% GDP, tăng từ 1,7% cách đây năm năm.
Đầu tư công không thể tiếp tục tăng nhanh như vậy, nhất là khi chính phủ mong muốn giảm thâm hụt ngân sách xuống 4,5% GDP trong năm tài khoá tới. Nhưng ông Modi có thể phải nhượng bộ những ý tưởng tốn kém từ các đối tác liên minh của mình, đặc biệt nếu đảng của ông chịu thất bại trong các cuộc bầu cử bang sắp tới. Do chính phủ bị hạn chế, nhiều khoản đầu tư trong tương lai sẽ phải đến từ các công ty. Nhiều tập đoàn lớn của Ấn Độ dường như sẵn sàng đóng góp. Hãng phân tích S&P Global ước tính các tập đoàn Ấn Độ có thể đầu tư khoảng 800 tỷ USD trong mười năm tới, gấp gần ba lần so với thập niên vừa qua.
Nhật Bản dưới gánh nặng dân số già
Năm 2025, số người trên 75 tuổi ở Nhật Bản sẽ đạt gần 22 triệu, tăng từ 17 triệu cách đây mười năm. Chính phủ dự báo vào năm 2018 rằng tổng chi phí an sinh xã hội, bao gồm các khoản chi trả lương hưu, sẽ tăng gần 60% từ năm 2025 đến năm 2040. Các nhà hoạch định chính sách gọi đây là “vấn đề năm 2025.”
Hơn một nửa số người Nhật từ 65-69 tuổi và hơn một phần ba số người từ 70-74 tuổi vẫn đang làm việc. Nhưng khi bước sang tuổi 75, các vấn đề bắt đầu gia tăng. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động giảm còn 12%, trong khi chi tiêu y tế tăng vọt. Tỷ lệ dân số cần chăm sóc điều dưỡng tăng từ 3% đối với những người từ 65-74 tuổi lên 12% đối với những người từ 75-84 tuổi, và 45% đối với những người trên 85 tuổi.
Chính phủ đã cố gắng xử lý vấn đề bằng cách xây dựng thêm nhà dưỡng lão. Họ cũng nới lỏng các hạn chế đối với lao động nhập cư và đang tuyển dụng thêm điều dưỡng viên từ Đông Nam Á. Ngoài ra năm 2025 cũng sẽ có một cuộc cải tổ hệ thống lương hưu. Những biện pháp như vậy là có ích, nhưng những cải cách táo bạo hơn cũng cần thiết.
No comments:
Post a Comment