ĐỐI THOẠI

Làng Nủ mới

Dương Quốc Chính
20-12-2024
Tiengdan

Ảnh: VOV

Làng Nủ đã được xây xong và bàn giao cho người dân. Nhưng có ba người không nhận nhà. Lý do vì họ là thân nhân của gia đình mất nhà, nhưng cả gia đình (sống trong căn nhà kia) đều đã mất. Ví dụ như một người là con gái, nhưng đi lấy chồng sống ở nơi khác, lại được gọi đến nhận ngôi nhà của gia đình bố (đã chết cả).

Như vậy có nghĩa là người ta đang làm từ thiện kiểu đại trà, không có điều tra xã hội tới từng người (cũng không đông lắm), xem họ muốn nhận từ thiện không? Nhận bằng gì? Cả gia đình người ta chết sạch rồi còn nhận từ thiện gì nữa?

Còn việc xây nhà, là việc hệ trọng của mỗi gia đình, cần cân nhắc rất nhiều về quy mô, vị trí, kiểu dáng, công năng, mỗi nhà mỗi khác. Nếu là các gia đình bình thường thì thôi, xây nhà giống hệt nhau cũng được. Ở tạm, kiểu như ở chung cư. Nhưng người dân còn lại của làng Nủ thì rất khác, có gia đình chết cả, có gia đình bố mẹ chết, còn có 1-2 đứa trẻ con… Thì lấy cái nhà mới nó ở kiểu gì? Nên mình mới dự đoán là không có điều tra xã hội, xin ý kiến người ta xem nhận nhà hay nhận tiền, thế nên mới có chuyện còn tận 7 ngôi nhà không có ai nhận. Nên người ta dự định dùng làm việc khác (khác tiêu chí của cái quỹ từ thiện).

Hơn nữa, làng này có lẽ xây kiểu áp đặt lối sống cho người dân. Xây kiểu hiện đại, nhưng là nhà sàn. Nhìn thì đúng kiểu “hiện đại nhưng đậm đà bản sắc dân tộc”, chắc sẽ dùng để đi thi giải thưởng kiến trúc gì đó và sẽ có giải!

Chứ bây giờ, về mặt công năng, thì nhà sàn lỗi thời rồi, người dân cũng đâu muốn ở nhà sàn nữa vì bất tiện, kể cả người dân tộc thiểu số. Nhà sàn là tốt nhất để tránh thú dữ vào nhà, có thể “xây” trên đất dốc, tránh được lũ nhẹ, nước chảy dưới gầm hoặc để nuôi gia súc gia cầm bên dưới. Bây giờ loại nhà này chủ yếu còn ở trên bản vùng sâu, vùng xa, là do người dân không có điều kiện để thay, chứ thực tế người ta ít còn xây mới loại nhà này. Giờ chả còn lo thú dữ, trên đỉnh núi thì không còn nước lũ, nên ở nhà này bất tiện.

Hơn nữa, nhà này hiện đại, cửa nhôm kính, điện nước chạy ngầm. Nó nhìn giống nhà sàn thôi chứ thực ra công năng và thi công như chung cư ở đô thị. Nhìn tổng thể, khu này được thiết kế như… resort. Vì thế nên chi phí vận hành cũng không nhỏ, giống kiểu dân nhà quê được tặng cái chung cư để ở, rồi không có tiền trả điện nước vận hành! Hay giả sử mình được bạn gái tặng con Lamborghini hay G63 cũng bán vội, vì không có tiền đổ xăng!

Thế nên mình dự đoán là làng Nủ sau này chắc biến thành homestay thôi hoặc dân bán sạch kiếm chỗ khác ở, chỉ sợ bán không ai mua, nếu chỗ này không có gì du lịch hay phát triển kinh tế.

Đúng ra, theo mình, thì cứ quy ra tiền, xin ý kiến người ta, ai cần nhà kiểu gì thì xây cho người ta, không thì đưa tiền để người ta tự xây, mắc mớ gì lại xây nhà theo kiểu mình thích rồi bắt người ta nhận vào ở khác gì Ấp chiến lược. Xây nhà kiểu này khá đắt đỏ và kết cấu lãng phí không cần thiết. Đại khái xây để tiêu cho hết tiền từ thiện thôi.

Làm kiểu này thì tiện để làm hình ảnh, quay phim chụp ảnh, tuyên truyền tính nhân văn nhưng không chắc là cái mà người dân cần.