ĐỐI THOẠI

Chết trong vụ nổ ở Matxcơva : Tướng Nga Kirillov là ai ?

Thanh Hà
Đăng ngày: 18/12/2024 - 20:08
RFI

Le Monde, Le Figaro và Les Echos cùng trở lại với sự kiện thêm một lãnh đạo quân đội Nga thiệt mạng từ khi Matxcơva khai mào chiến tranh Ukraina tháng 2/2022. Cơ Quan An Ninh Ukraina đã nhận là tác giả vụ ám sát trung tướng Igor Kirillov, chỉ huy Lực lượng Bảo vệ Hạt nhân Hóa học và Sinh học trong quân đội Nga. Tướng Kirillov là « một nhà tuyên truyền, phao tin giả » của Putin.

Tướng Igor Kirillov phát biểu trong một phiên họp tại Quốc Hội Nga, Matxcơva, 11/04/ 2023. via REUTERS - Russian State Duma

Igor Kirillov, 54 tuổi, bị Anh Quốc trừng phạt do « bị tình nghi cho sử dụng vũ khí hóa học tại Ukraina » và ông là vị tướng cao cấp nhất của Nga tử vong. Les Echos ghi nhận : Ban đầu Matxcơva khai thác sự kiện này như một vụ thanh toán do một nhóm tội phạm nào đó ra tay. Nga đã muốn « tránh gắn liền vụ việc với chiến tranh ở Ukraina ». Nhưng chỉ « một giờ sau » báo chí chính thức cho rằng trung tướng Kirillov bị « ám sát » trong một vụ « khủng bố ».

Matxcơva tránh gắn liền vụ tướng Kirillov bị sát hại với chiến tranh Ukraina

Đây là tựa lớn của các tờ báo ở Matxcơva hôm 17/12/2024. Các đài truyền hình tại Nga, phát chương trình đặc biệt. Điều đó cho thấy « Nga không che giấu tầm mức quan trọng của vụ nổ ở ngay thủ đô, nơi có lắp đặt nhiều máy để theo dõi người dân ». Có điều như thông tín viên của nhật báo Pháp Les Echos tại Matxcơva ghi nhận, ngay cả khi « Cơ Quan An Ninh Ukraina SBU nói đến một chiến dịch đặc biệt do họ tiến hành », hãng tin chính thức TASS mãi đến cuối bản tin về vụ chỉ huy bị sát hại, mới đưa ra một chi tiết : « Igor Kirillov từng bị Ukraina kiện do sử dụng những vũ khí hóa học bị cấm tại Ukraina ».

Nhật báo Le Figaro tập trung nhiều hơn vào thân thế viên tướng vừa thiệt mạng và về vụ tấn công : Kirillov cùng tài xế của ông « chết ngay tại chỗ » trong vụ nổ lúc 6 giờ sáng qua trên một đại lộ ở đông nam thủ đô Matxcơva.

Từ 2017, Igor Kirillov chỉ huy Lực lượng Bảo vệ Hạt nhân Hóa học và Sinh học. Trong cương vị này ông bị Luân Đôn cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học trên chiến trường Ukraina và đã bị Anh Quốc đưa vào danh sách trừng phạt từ tháng 10/2024. Le Monde, trong một bài trên mạng viết : « Nhìn từ Kiev, Kirillov là một tội phạm chiến tranh và là một nhà tuyên truyền hoạt động không ngơi nghỉ » để phục vụ chế độ Putin. Một tài liệu của Cơ Quan An Ninh Ukraina được công bố một ngày trước khi Igor Kirillov bị sát hại khẳng định viên tướng này « đã ra lệnh sử dụng vũ khí hóa học trong hơn 4.800 vụ nhắm vào Ukraina từ đầu chiến tranh ».

Kirillov, một nhà tuyên truyền chuyên phao tin giả

Cũng Le Monde nhắc lại vài tháng sau khi được giao chỉ huy Lực lượng Bảo vệ Hạt nhân Hóa học và Sinh học, Igor Kirillov từng tố cáo Mỹ « thiết lập nhiều phòng thí nghiệm sát biên giới Nga và Trung Quốc để bí mật phát triển vũ khí vi sinh vật. Lập luận này không ngừng được ông triển khai và lại càng được phổ biến từ khi Matxcơva đánh chiếm Ukraina ».

Nhân vật Kirillov từng thu hút chú ý của bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ. Trong một tài liệu hồi tháng 3/2023, Washington ghi nhận « từ tháng 2/2022, tướng Igor Kirillov thường xuyên xuất hiện trên các phương tiện truyền thông để khẳng định là Mỹ tham gia chế tạo virus bệnh ban khỉ và Covid, là Hoa Kỳ phát triển vũ khí sinh học để nhắm tới một số sắc tộc trên lãnh thổ Nga. Nhưng ông ta chưa bao giờ đưa ra được bằng chứng về những điều này (…) Điện Kremlin loan tải những tin trên để biện minh với công luận Nga vì sao phải can thiệp để bảo vệ các công dân Nga trước những thế lực thù địch bên ngoài ».

Cũng Kirillov, theo Washington, thậm chí còn khẳng định là Mỹ và Ukraina đã cộng tác để tạo từ « những đàn chim đến bầy muỗi và cả những con dơi có thể mang theo vi trùng và virus nguy hiểm để tấn công Nga ».

Những thành tích đó của Igor Kirillov đã được hãng tin Nga, TASS nhắc đến trong bản tin hôm qua khi viết về viên sĩ quan cao cấp này của Nga.

Pokrovsk trước gọng kềm của Nga

Cũng về Ukraina, quân đội Nga đang cận kề Pokrovsk, một điểm chiến lược trong vùng Donbass. Đặc phái viên báo Libération gửi về phóng sự từ « một thành phố ma », 60.000 dân trước chiến tranh nay còn 11.000. Họ « không tiền bạc, không nơi nương tựa, biết đi đâu bây giờ ? ». Đó là một điệp khúc dân cư tại đây lặp đi lặp lại với nhà báo Patrice Senécal. Bệnh viện, các cơ quan hành chính… đều đã đóng cửa. Hệ thống điện thoại đã bị sập từ nhiều ngày qua. Mỏ than ở phía nam thành phố, vốn là lẽ sống của những con người can đảm tại đây, đã ngừng hoạt động từ cả tuần qua. Không còn một bóng ma nào trên đường phố, có chăng là hình ảnh một vài cụ già lê bước đi tìm về những ngôi nhà tan hoang sau một đợt oanh kích của Nga.

Vladislav, một thanh niên 25 tuổi, là một trường hợp hiếm hoi cùng ông bố trên chiếc xe cũ kỹ, trên đường di tản về Dnipro. Anh chỉ đủ thời gian nói với phóng viên Pháp một câu ngắn gọn « bố con chúng tôi ra đi. Mẹ tôi mất vì ung thư hồi tháng 8 vừa qua ». Nước mắt lưng tròng, anh lại hối hả đi tiếp với hy vọng cha con anh đến đích an toàn và nhất là trên suốt hành trình, chàng trai 25 tuổi ấy không bị kiểm tra giấy tờ, không bị gọi nhập ngũ.

Lattaquié, thành trì của chế độ cũ Syria: « Hồn ai nấy giữ »

Từ một cuộc xung đột này đến một cuộc nội chiến khác : Tổng thống Syria bị lật đổ, Bachar Al Assad và vợ con bình yên với cuộc sống mới ở Nga, nhưng trên quên hương ông, Lattaquié, chiếc nôi của chế độ Assad, những người trung thành với gia đình ông đang « tháo chạy ».

Nhật báo Le Figaro có bài phóng sự từ Lattaquié, nơi mà « chính quyền mới đã bắt đầu tiếp quản » nhưng các hoạt động thì vẫn còn đóng băng. Riêng tại Qardahar, ngôi làng của gia đình Assad, những « người trung thành nhất và từng chịu ơn hai cha con nhà Assad đã bỏ chạy từ hôm 8/12 vì sợ nếu ở lại sẽ phải trả giá cho sự trung thành với chễ độ cũ. Thông tín viên của Le Figaro bình luận đó là một « tính toán khôn ngoan » trước cảnh tượng lăng mộ của cố tống thống Hafez bị đập phá… Điều đó nói lên sự căm thù của những người ngoài vòng ảnh hưởng của chính quyền Damas cũ.

Achentina thoát khỏi suy thoái

Nhìn sang châu Mỹ Latinh: Sau một năm cầm quyền, tổng thống Achentina, một chính khách « không giống ai », Javier Milei đã đưa đất nước khỏi cảnh suy thoái.

Báo kinh tế Les Echos đưa tin viện thống kê Achentina loan báo GDP nước này tăng 3,9 % trong quý 3/2024. Viễn cảnh có vẻ còn sáng sủa hơn cho năm tới. Đây là lần đầu tiên từ tháng 12/2023, kinh tế Achentina tăng trưởng trở lại và đương nhiên đây là một thắng lợi lớn cả về kinh tế lẫn chính trị đối với tổng thống Milei vào lúc ông chuẩn bị kỷ niệm 1 năm cầm quyền.

Từng bị chỉ trích kịch liệt sau quyết định phá giá 50 % đồng peso, đẩy lạm phát tại Achentina lên 25 %, ông Milei không hề nao núng. Vị tổng thống cực hữu này nhất quyết cắt giảm chi tiêu triệt để hòng giải quyết nợ công và thâm hụt ngân sách nhà nước. Một năm qua, 33.000 nhân viên nhà nước mất việc. GDP giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm 2024. Hơn một nửa dân số Achentina sống dưới ngưỡng nghèo khó… Trong một sớm một chiều, thêm 5 triệu dân Achentina « rơi vào cảnh bần cùng ».

Tổng thống Milei vẫn thản nhiệp áp dụng liều « thuốc đắng » và hứa hẹn tìm lại tăng trưởng cho đất nước. Thống kê vừa công bố cho thấy ông đã giữ được lời hứa với quốc dân : GDP tại Achentina tăng lên trở lại và lạm phát đang từ 25 % xuống còn 10 %. Ngân sách nhà nước không còn bị thâm hụt do chính quyền đã mạnh tay cắt giảm chi tiêu. Nhưng cũng phải nói là « nhờ chính sách kinh tế liều lĩnh đó, người dân Achentina đã đưa trở về nguyên quán hơn 20 tỷ đô la trong một năm qua và đó là dấu hiệu công luận tin tưởng vào chính quyền ở Buenos Aires hiện nay ». Tổng thống Milei được 56 % công luận tín nhiệm.

Pháp, chưa thấy ánh sáng cuối đường hầm

« Những bước đầu vụng về  của tân thủ tướng Pháp François Bayrou », Bão Chido tàn phá đảo Mayotte lãnh thổ hải ngoại ở Ấn Độ Dương của Pháp : « Người dân sẽ phải cầm cự thêm bao lâu ? », Nhà bảo vệ môi trường Paul Watson mang hai quốc tịch Mỹ và Canada không bị Đan Mạch dẫn độ về Nhật Bản và sắp được trở về Pháp, nơi ông định cư… Trang nhất nhật báo Libération ngày 18/12/2024 tóm gọn tất cả các chủ đề chiếm nhiều trang báo Pháp trong ngày.

Trang nói về thời sự Pháp của tờ Le Figaro tóm gọn tình hình đất nước trong tựa: « Mayotte, ngân sách, kiêm nhiệm nhiều chức vụ, Bayrou, chưa có thành phần chính phủ, hứng chịu nhiều chỉ trích từ phía đối lập ».

Ngót một tuần lễ trước Giáng Sinh, vào lúc hàng triệu người dân Pháp chạy đua với thời gian để đi mua quà tặng người thân, trang nhất của báo La Croix cảnh báo độc giả coi chừng bị lừa gạt khi mua hàng trên mạng. Noel cũng là dịp để những tay lừa đảo « kiếm chác ».