ĐỐI THOẠI

VNTB – Xả lũ gây ra nhánh sông mới, thuỷ điện sông Ba Hạ vẽ lại bản đồ Việt Nam
Cảnh Chân
03.12.2025 5:33
VNThoibao

 (VNTB) – Xả lũ 16.100m3/s, cuốn 7 trang trại ra biển, tạo ra một nhánh sông mới, lãnh đạo Thuỷ điện Sông Ba Hạ bị “nghỉ phép” để làm việc với cơ quan công an.

 Trong diễn biến mới nhất, nhiều lãnh đạo chủ chốt của Thủy điện Sông Ba Hạ (TĐ SBH) ‘nghỉ phép’ để làm việc với cơ quan chức năng. Danh sách những người ‘nghỉ phép’ bao gồm thành viên HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Phú, cùng Trưởng phòng Kỹ thuật – An toàn và Quản đốc Phân xưởng vận hành Nhà máy thủy điện.

Nguồn cơn là vào ngày 19/11, Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ đã xả lũ lên tới 16.100m³/s. Khiến hàng trăm người chết, hàng ngàn ngôi nhà bị cuốn trôi theo dòng lũ, khoảng 300.000 ngôi nhà bị ngập, cùng với đó là tất cả tài sản, vật nuôi, ruộng lúa, cây trồng của người dân. Tình cảnh ngặt nghèo tới nỗi hàng chục ngàn người dân ở Phú Yên không còn quần áo để mặc, phải xin đồ từ thiện, đàn ông phải mặc quần áo phụ nữ…

Độ nghiêm trọng của việc xả lũ lần này có thể thấy rõ qua việc nó đã tạo ra một nhánh sông mới (tại hạ nguồn sông Ba) dài 1,5km, rộng 100m, sâu 3-4m, tính từ mặt đất, có nơi hơn 7m. Theo người dân thì chỉ trong vài phút, lũ đã nhấn chìm và cuốn trôi hoàn toàn 7 trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm của 7 gia đình tại thôn Phước Thành, xã Tây Hòa (Phú Yên cũ). Có thể nói việc xả lũ của TĐ SBH đã vẽ lại bản đồ Việt Nam.

Một người dân cho biết trang trại của ông được xây kiên cố với 7 lớp đá chẻ, nhưng lũ cuốn không còn bất kỳ vết tích nào của đá. Với nhánh sông mới này, coi như tất cả tài sản của người dân đã bị xóa sổ hoàn toàn, bao gồm gia súc gia cầm, nhà cửa, đất đai; và chắc chắn đất đai khu vực này không thể phục hồi lại. Từ những người có nhà cửa yên ổn, có tài sản làm ăn, bây giờ thành ra trắng tay, vô gia cư. Thậm chí giấy tờ tùy thân, giấy tờ nhà đất cũng có thể mất hết do trong lúc nguy cấp chỉ kịp chạy để giữ mạng.

Tiền bạc, giấy tờ không có, việc kiện tụng, đòi bồi thường cũng trở nên khó khăn. Đặc biệt là dưới chế độ CSVN, nhiều người có giấy tờ, đất đai, nhà cửa đầy đủ mà vẫn bị mất đất, vẫn không thể thắng nổi cường quyền. Theo thông tin mới nhất, hiện nha nhà chức trách địa phương cho biết vẫn còn đang lo cứu đói và xử lý tình huống khẩn cấp cho người dân, những vấn đề thiệt hại gia súc, tài sản vẫn còn chưa kịp đánh giá và xử lý. Như vậy, người dân mất nhà, mất tài sản lần này càng lâm vào thế khó khi đòi bồi thường, kiện cáo.

Quay lại việc các lãnh đạo TĐ SBH phải “nghỉ phép” để làm việc với cơ quan chức năng; có thể đây chỉ là những con chốt thí, bị nhà nước cộng sản đưa ra để xoa dịu lòng dân. Cho dù có xử tù, hay xử tử những người này thì cũng không đền bù những thiệt hại khủng khiếp mà người dân phải chịu đựng. Vấn đề nằm ở toàn bộ hệ thống chính trị, từ những người đã duyệt dự án này, tới những người giữ cổ phần, những người điều hành, vận hành…

Nhà báo Mai Quốc Ấn viết trên Facebook cá nhân: “Những người từng duyệt quy hoạch thủy điện nhỏ trên Sông Ba và những người từng duyệt thẩm định đánh giá tác động môi trường cho các thủy điện nhỏ này sẽ phải chịu trách nhiệm gì trước hơn một trăm mạng người (theo công bố) và gần một trăm ngàn tỷ đồng thiệt hại chỉ mới ở một vùng nghèo miền Trung trong một mùa mưa lũ năm nay?”

“Tôi chắc chắn một điều: “sông mới” này hoàn toàn không có trong bất cứ đánh giá tác động môi trường (ĐTM) nào của Bộ Tài nguyên môi trường (cũ) từng đưa ra. Mọi dự án không có ĐTM đều không được thông qua. Vậy những thủy điện nhỏ từng được cảnh báo không nên xây đã lúc nhúc hiện ra và “ăn” nhân mạng, “ăn” tài sản nhân dân lẫn tài sản công hôm nay thì ai sẽ chịu trách nhiệm?” Mai Quốc Ấn viết.

 Bây giờ muốn truy trách nhiệm thì phải tìm lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo Bộ Tài nguyên Môi trường cũ (nay là Bộ Nông nghiệp Môi trường); lãnh đạo EVN (chủ của TĐ SBH), Bộ Công Thương (quản lý EVN), Tô Lâm (đầu đảng)… Những người này phải chịu trách nhiệm hình sự thì mới đền bù phần nào những mất mát của người dân. Chứ còn bắt giam vài con chốt thí, đền bù (theo kiểu hỗ trợ) vài triệu đồng thì chẳng thấm vào đâu! Và nếu không truy tận cùng thì bản đồ Việt Nam sẽ còn bị vẽ lại thêm rất nhiều lần nữa!