Lưu Trọng Văn – Tranh luận về một bức ảnh của Bảo Ninhmardi 2 décembre 2025
Thuymy
Trước lời phán quá thẳng thừng quyết liệt này của nhà văn Phạm Lưu Vũ nữ phóng viên Hoàng Hương trả lời ngay và luôn : Tôi nợ Bảo Ninh một lời xin lỗi !
Nửa đêm tôi phải lên Facebook, để có một lời cho bức ảnh chụp nhà văn Bảo Ninh lên nhận vinh danh cho tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh tuyệt vời của ông ! Hai ngày nay tôi nhìn thấy bức ảnh tôi chụp Bảo Ninh lên nhận vinh danh đã đăng trên báo Tuổi Trẻ được phủ khắp Facebook mà hoàn toàn không ai trích nguồn. Đáng buồn nữa là bức ảnh ấy lại xuất hiện trên Facebook gắn với những bài viết tiêu cực.
Thì thôi, vẫn giọng điệu cũ từ mấy chục năm trước, tôi bỏ qua. Nhưng đêm nay thấy nhà văn Phạm Lưu Vũ đăng bức hình với lời bình luận tôi cho thật "hàm hồ". Ông không cần tìm hiểu rõ bối cảnh một bức ảnh chưa được chú thích thật rõ ràng, đã kết luận nhìn Bảo Ninh trong bức ảnh thật "thảm hại" này nọ. Tôi thấy bình luận ấy của ông mới thật thảm hại.
Tôi có bình luận giải thích trên bài của ông, và tôi thấy cần thiết phải rõ ràng về bức ảnh bằng post này. Tôi xin thưa rằng không phải Bảo Ninh già yếu lụ khụ hay "thảm hại" như nhà văn Phạm Lưu Vũ vội vã quy tội. Đây là khoảnh khắc ông cúi đầu cảm tạ tràng pháo tay dưới khán phòng đang vỗ tay nhiệt tình thể hiện niềm vui của họ khi thấy Bảo Ninh lên bục vinh danh. Đó là một cử chỉ đẹp. Tôi trong lúc làm bản tin thời sự nhanh chóng, đã không kịp chú thích thật rõ ràng cho bức ảnh trên bài báo của mình.
Tôi trước tiên nhận lỗi của mình đã vô tình tạo cơ hội cho những bình luận "hồ đồ" về Bảo Ninh. Nhưng tôi cũng thật sự buồn về các nhà văn, những người tưởng là phải rất thông thái, thì lại thật dễ rơi vào phán xét. Sau tất cả, tôi nghĩ mình nợ nhà văn Bảo Ninh một lời xin lỗi, dù tôi biết ông sẽ chẳng bao giờ thèm chấp cái sơ xuất của tôi !
Tôi cũng biết, ông cũng chẳng đoái hoài đến những bản án này nọ người ta dành cho ông, mấy chục năm rồi không dứt. Bảo Ninh là như thế.”
Phạm Lưu Vũ cũng lập tức đáp lại : “Rõ ràng cô ấy viết "nợ BN một lời xin lỗi..." nghĩa là tôi có quyền nhận định về bức ảnh, trái với ý của cô ấy…”
Trên không gian mạng nổi bật hai dòng suy nghĩ sau đây :
Trần Quang Tuấn : “Đây là…”cái cơ hội nhắc các sĩ thẳng lưng lên ! Không phải vô cớ mà thiên hạ họ ồn ào các ông các bà ạ !”
Công Bắc : “Hội trường hôm đó 2/3 khán giả phía dưới là các bạn trẻ, các bạn sinh viên. Nỗi buồn chiến tranh là tác phẩm duy nhất nhận được những tràng pháo tay giòn giã nhất, việc nhà văn Bảo Ninh cúi đầu cảm tạ những tình cảm từ những người trẻ như thế càng khiến ông tầm vóc hơn biết nhường nào !”
Còn đây là ý chủ quan của gã. Gã nhiều năm là người trực tiếp tổ chức, biên tập một số tờ báo. Gã rất thích công việc biên tập hình ảnh nhân vật, sự kiện để làm sao bức hình mang tính nội dung mà mình muốn truyền đạt hiệu quả nhất.
Cụ thể vào vụ việc tấm hình chụp Bảo Ninh gây tranh cãi này. Nếu người chụp, phóng viên viết bài hoặc ban biên tập cẩu thả thì để nguyên bức hình không chú thích. Sự cẩu thả này lỗi của ban biên tập kiểm duyệt đưa bài là chính, vì không có tầm sâu nhận biết những vấn đề thời sự nhạy cảm về tâm thế của người trí thức trước nhà cầm quyền. Nếu biết và nhạy bén chính trị cái tâm thế xuống cấp này sẽ không để nguyên bức hình, vì dễ dẫn đến suy diễn trực giác về cái tâm thế nhạy cảm không phải “nỗi buồn chiến tranh”mà là “nỗi buồn lép vế kẻ có chữ.”
Cách giải quyết đơn giản là chua dưới bức ảnh : “Nhà văn Bảo Ninh cúi chào cảm ơn những người tham dự buổi lễ.” Nên nhớ lời chú thích ảnh luôn là cơ hội để gửi thông điệp hoặc luôn là cơ hội để truyền tin sâu hơn.
Còn ban biên tập lành nghề hơn, có chiều sâu am hiểu thời cuộc, am hiểu tác phẩm “Nỗi buồn chiến tranh” và phẩm chất của nhà văn Bảo Ninh thì room hình ảnh lại. Bỏ qua các nhân vật lãnh đạo đứng bên, xóa đi cái cúi mình dễ gây suy diễn mà tập trung vào khuôn mặt khắc khổ và đôi mắt thẫm buồn lẫn mệt mỏi của Bảo Ninh, thì hình ảnh Bảo Ninh sẽ hoàn toàn khác.
Vâng, hoàn toàn khác !
LƯU TRỌNG VĂN 02.12.2025
No comments:
Post a Comment