Phúc Lai - Cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putler có điểm gì khác so với cuộc chiến tranh Afghanistan của Liên Xô trước đây ?
vendredi 14 novembre 2025
Thuymy
Nhiều người vẫn hay ví cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putler hiện nay với cuộc chiến tranh Afghanistan của Liên Xô trước đây. Nhìn vào bề ngoài nó có vẻ rất giống nên khi đưa ra nhận xét, người ta dễ bị nhầm lẫn về bản chất. Nó trông hao hao vì đều là, một bên là cường quốc xâm lược/can thiệp vào một nước khác nhỏ và yếu hơn rất nhiều.
Có một điểm thú vị là, khi so sánh hai cuộc chiến luôn có điểm giống nhau và khác nhau ở từng giai đoạn, thời kỳ… nên tách biệt thành GIỐNG và KHÁC là không cần thiết, vì vậy tôi sẽ không chọn cách tiếp cận như thế.
+ Cả hai cuộc chiến tranh, phía nước lớn và mạnh hơn đều bị lên án trên toàn thế giới từ nhiều mức độ khác nhau. Nhưng với Nga hiện nay, ngay cả đồng minh của họ như Trung Quốc cũng không dám lên tiếng mạnh mẽ: Đổi trắng thay đen, ca ngợi một cuộc chiến tranh xâm lược phi nghĩa là không thể. Do vậy với Trung Quốc chẳng hạn, thái độ của nước này là im lặng khi nói đến chính nghĩa và phi nghĩa, nhưng bao biện bằng lợi ích quốc gia của mình.
+ Một trong những điểm dễ gây nhầm lẫn nữa, là cả hai cuộc chiến tranh rất dễ bị coi là “chiến tranh ủy nhiệm”. Điều này với cả hai cuộc chiến, chỉ ĐÚNG MỘT VẾ.
=> Với cuộc chiến của Liên Xô trước đây, khi họ giúp chính quyền Kabul (Cộng hòa Dân chủ Afghanistan) với mục đích dẹp các nhóm phiến loạn, tất cả đều có tính sắc tộc. Phía bên kia là các phong trào nổi loạn chủ yếu với mục tiêu chống cộng, do vậy họ nhanh chóng nhận được sự ủng hộ của Hoa Kỳ.
=> Với cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putler, sẽ là phiến diện nếu chỉ xét từ tháng Hai năm 2022 đến nay. Thực chất nó là phần kết của cuộc chiến tranh đã kéo dài 8 năm, mà giai đoạn đầu được gọi là NỘI CHIẾN giữa bọn ly khai Donetsk và Luhansk. Nếu xét cả giai đoạn này thì nó chính thức là cuộc chiến ủy nhiệm của Putler, ủy nhiệm cho hai bọn ly khai kia gây rối, bất ổn cho nội bộ Ukraine. Ngay cả khi bước vào giai đoạn xâm lược của cuộc chiến tranh này, cũng một thời gian khá dài (hơn nửa năm) tính ủy nhiệm vẫn còn và nó chỉ bị thủ tiêu khi Putler sáp nhập những vùng đã bị chiếm vào lãnh thổ Liên bang Nga.
+ Cả hai cuộc chiến tranh đều giống nhau ở một điểm: có giai đoạn chúng là chống nổi dậy (counter-insurgency), xét từ góc độ chính quyền trung ương. Với cuộc Chiến tranh Afghanistan, chính quyền Kabul và lực lượng Liên Xô kiểm soát các thành phố lớn và chống lại các nhóm du kích Mujahideen ở vùng nông thôn hiểm trở. Với cuộc chiến tranh ở Ukraine từ 2014 đến tháng 9/2022, chính quyền Kyiv chống lại lực lượng nổi dậy của hai tỉnh, sau là hai “nước cộng hòa tự xưng” Cộng hòa nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Luhansk.
Từ tháng Hai 2022, hai lực lượng nổi dậy, ly khai này được sự hỗ trợ và can thiệp trực tiếp và trắng trợn của chính quyền Nga, nhưng tính chất đã bắt đầu có thay đổi. Thậm chí thay đổi rất lớn vì những mũi tấn công của quân đội Nga trực chỉ Kyiv (từ Belarus và qua Sumy), từ Crimea tới Kherson và Zaporizhia..., từ Belgorod tới Kharkiv… đã có mục đích triệt hạ, thủ tiêu chính quyền trung ương Kyiv với người đứng đầu lúc đó là Tổng thống Zelenskyy. Vì vậy từ tháng Hai đến tháng Chín là giai đoạn “đệm”, tính chống nổi dậy mất (tương tự với sự mất của tính ủy nhiệm trên đây) và hoàn toàn trở thành cuộc chiến tranh xâm lược (của Nga) và chống xâm lược (của Ukraine).
+ Cũng từ khía cạnh trên đây, cuộc chiến tranh chống nổi dậy của chính quyền Kyiv đã bị biến đổi thành chiến tranh giữa các quốc gia (inter-state war), với một bên là quốc gia Ukraine chống lại hành động xâm lược của Liên bang Nga, trong khi đó cuộc chiến tranh của Liên Xô ở Afghanistan cho đến khi nước này rút lực lượng của mình khỏi đó, vẫn là cuộc chiến tranh can thiệp của Liên Xô vào cuộc chiến tranh chống nổi dậy của chính quyền Kabul.
+ Về quy mô, cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc của người Ukraine có quy mô lớn hơn, nhiều trận đánh có tính chiến tranh quy ước (conventional warfare) hơn. Trong cuộc chiến tranh Afghanistan, tính chất cơ bản của chiến tranh là bất đối xứng, một bên là các lực lượng nổi dậy sử dụng chủ yếu vũ khí nhẹ và thi hành chiến tranh du kích. Trong cuộc chiến tranh của người Ukraine, tính bất đối xứng này thể hiện rõ ở chiến lược của người Ukraine trước một địch thủ mạnh hơn nhiều về sức mạnh tổng thể quốc gia.
+ Về chi phí.
=> CIA ước tính vào năm 1980, cuộc chiến tranh của Liên Xô tiêu tốn khoảng 50 tỉ đô-la Mỹ (15 tỉ rúp theo giá trị ấn định của nước này khi đó). Ba mươi năm sau các đánh giá khác cho rằng nếu quy về thời giá năm 2020, cuộc chiến tranh của Liên Xô có thể tốn khoảng 100 tỉ đô-la.
Với cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putler, nhiều nguồn đưa ra những con số khác nhau nhưng hầu hết đều thống nhất với nhau ở mức trung bình dao động trong khoảng 500 đến 750 triệu đô-la Mỹ/ngày chiến tranh, cá biệt có những ngày đạt mốc 1 tỉ đô-la. Chỉ khi nào chấm dứt hẳn cuộc chiến tranh này, mới có thể tính toán được sát con số thực tế, nhưng các nhà quan sát đều đồng thuận ở ý kiến: khi ngừng bắn hẳn, con số trung bình sẽ vào khoảng 650 triệu đô-la/ngày. Như vậy đến nay Putler đã đốt mất khoảng 880 tỉ đô-la cho cuộc chiến. Nếu chiến tranh kéo dài đến tháng Hai năm 2027, Putler có thể sẽ tiêu hết 1.100 tỉ đô-la.
=> Với Ukraine, vào thời điểm cuộc chiến tranh được 3 năm tròn, người ta ước tính Kyiv đã nhận được 267 tỉ euro (hơn 300 tỉ đô-la Mỹ) viện trợ. Một nửa trong số này là vũ khí và hỗ trợ quân sự, với 118 tỉ euro hỗ trợ tài chính và 19 tỉ euro viện trợ nhân đạo. Các nước châu Âu đã đóng góp nhiều hơn Hoa Kỳ: 62 tỉ euro vũ khí và 70 tỉ euro viện trợ khác từ châu Âu, so với 64 tỉ euro vũ khí và 50 tỉ euro viện trợ khác từ Hoa Kỳ.
Quỹ tài chính tự có của Ukraine do phục hồi kinh tế (xuất khẩu nông sản…) làm cho nước này có thể tự cáng đáng được một phần, nên người ta ước tính Ukraine có khoảng từ 450 đến 500 tỉ đô-la và với mức độ tiêu tốn hiện nay, số tiền đó đủ cho Ukraine cầm cự đến hết năm THỨ NĂM của chiến tranh, tức là đến tháng Hai năm 2027 – đó là chưa tính đến việc Ukraine vẫn có thể tiếp tục xuất khẩu và làm ra tiền trong khoảng thời gian từ nay đến lúc đó. Tương quan tiêu tốn về tài chính của hai bên khoảng Ukraine 35 % Nga 65 % đến hơn, Ukraine 30 % Nga 70 %.
Điều quan trọng nhất của hai cuộc chiến tranh là Nga (trước đây là Liên Xô) đều chịu thiệt hại nặng nề về nhân lực và tác động cả về kinh tế lẫn chính trị trong nước đều rất nghiêm trọng. Với Nga trong cuộc chiến tranh ở Ukraine hiện nay, các tác động này chưa diễn ra, nhưng không có nghĩa là sẽ không diễn ra mà thực chất là chắc chắn sẽ diễn ra trong tương lai gần.
Có một điểm khác biệt nữa tôi cho rằng cũng quan trọng không kém, nhưng không biết nhét vào đâu: Trong cuộc chiến tranh ở Afghanistan, Liên Xô duy trì được tính hiện đại, thế áp đảo về vũ khí cho đến tận khi rút quân. Tổng cộng họ đã đưa sang đó đến 1.800 xe tăng, thời đó T-62 là khá hiện đại; khoảng 600 máy bay trực thăng, riêng Mi-24 là thứ mà Mujahideen rất sợ, có đến 200 chiếc. Ngoài ra, xe bọc thép chiến đấu cũng được Liên Xô triển khai số lượng lớn: 2.000 chiếc. Pháo binh Liên Xô ở đây cũng rất mạnh với hai lữ đoàn pháo tự hành và 5 trung đoàn pháo binh cơ giới độc lập.
Còn ở Ukraine, chỉ trong khoảng 2 năm cuộc chiến tranh xâm lược của Putler đã từ cuộc chiến của một cường quốc quân sự với vũ khí hiện đại bậc nhì thế giới nhưng số lượng nhiều nhất thế giới, thành cuộc chiến tranh sử dụng bia thịt (bia thịt chứ còn lâu mới được biển người như Trung Quốc trong chiến tranh Triều Tiên).
Như tôi đã từng viết: Zhukov mà sống lại sẽ cực kỳ xấu hổ với bọn Putler, Shoigu, Gerasimov. Quân đội Nga từ một “quân đội xe tăng” “quân đội pháo binh” “quân đội không quân tấn công” nay là “quân đội moped (babetta)” và “quân đội lừa thồ”.
Viết thêm chút về diễn biến Pokrovsk
Thằng dở hơi hôm qua lại tiếp tục lèm bèm về việc Nga có thể tổ chức chiến dịch tấn công lớn ở Pokrovsk và vẫn bám vào con số 170.000 quân. Để làm rõ, tôi đã hỏi… bà hàng nước bán ở cổng cơ quan ông Syrskyi và được biết, trong trả lời phỏng vấn ông ấy nói 50.000 “lưỡi lê” là đúng – như chúng ta vẫn nói là “có bao nhiêu tay súng”, nhưng không có nghĩa tổng số chỉ có từng đó. “Bà hàng nước” cho rằng tổng số khoảng 150.000 là hợp lý, như vậy hậu cần kỹ thuật, công binh… vào khoảng 100.000 người. Số người trên phân bố trên một mặt trận khoảng trên dưới 1.000 ki-lô-mét vuông như tôi đã tạm phác trên bản đồ này:
Và bây giờ xin quý vị đến với bản đồ ngày 11/11/2025 – tôi đo chiều dài chiến tuyến từ Udachne đến Poltavka là khoảng 90 ki-lô-mét, trên chiều rộng chính diện mặt trận này quân Nga thường xuyên tổ chức 10 đến 15 mũi tấn công. Như vậy chúng có thể đạt mật độ khoảng trên 500 lính trên một ki-lô-mét chính diện mặt trận. Để so sánh, trong Chiến dịch Bagration, Hồng quân Liên Xô đã sử dụng khoảng 3.400 binh lính tấn công trên mỗi ki-lô-mét chính diện mặt trận. Tôi tính toán bằng cách chia tổng lực lượng tấn công khoảng 2,5 triệu quân cho mặt trận dài 725 ki-lô-mét. Sự tập trung lực lượng cao này là yếu tố then chốt dẫn đến thành công của chiến dịch chống lại Cụm tập đoàn quân Trung tâm Đức.
Đó là chưa nói đến việc hồi đó Liên Xô có được những nắm đấm cực mạnh bằng xe tăng với tổng số 3.800 xe tăng và gần 2.000 pháo tự hành, đạt mật độ 8 chiếc trên 1 ki-lô-mét chính diện mặt trận. Hồi đó với 3, 4 mũi tấn công chính, Liên Xô đã đạt mật độ khoảng 1.500 xe tăng và pháo tự hành trên một mũi, với chiều rộng 20 ki-lô-mét nên mật độ xe tăng và pháo tự hành sử dụng khi tấn công là 75 chiếc/ki-lô-mét chính diện mặt trận. Về pháo và súng cối, Liên Xô hồi đó đạt mật độ 400 đến 500 cỗ pháo và súng cối/ki-lô-mét chính diện. Và hồi đó không quân Liên Xô đã làm chủ bầu trời với từ gần 8.000 đến 9.000 máy bay chiến đấu chỉ dành riêng cho Bagration, mà trong đó số lượng cường kích tấn công mặt đất IL-2 “Sturmovik” là rất lớn.
Chỉ một phép so sánh trên đủ thấy, dù có định tổ chức tấn công lần nữa để chiếm khu vực chỗ lồi Pokrovsk – Myrnohrad của Ukraine, lực lượng của Bộ Sân khấu và Trình diễn Nga rất yếu so với chính tiêu chuẩn của chúng. Tôi không rõ mấy ông KOL tâm thần đang trở cờ hú hét cho một thất bại của Ukraine ở đây, lấy căn cứ ở đâu ra nữa.
PHÚC LAI 11.11.2025
No comments:
Post a Comment