ĐỐI THOẠI

VN cấm chiếu phim có bản đồ hình lưỡi bò là không hiệu quả

Trương Nhân Tuấn
5-7-2023
Tiengdan

Vụ VN cấm chiếu phim Barbie tôi có ý kiến hôm qua. Theo tôi hành vi của VN về các vụ cấm chiếu phim (có bản đồ hình lưỡi bò) là không hiệu quả.

Hôm nay tôi nói về “luật”.

Nếu nói theo “luật”, quốc gia pháp trị (hay nhà nước pháp quyền, tùy quan điểm) – một quan chức, hay một cơ quan đại diện quốc gia, làm gì cũng phải dựa theo luật mà làm.

Trong quan hệ giữa “quốc gia với quốc gia”, hành vi của quốc gia không thể tùy tiện mà phải tuân thủ nội dung các kết ước đã ký kết giữa các bên.

Nếu nhớ vụ TQ in hình lưỡi bò trên hộ chiếu của TQ. Nếu không lầm tôi là người đầu tiên viết bài lên BBC khuyến cáo VN cần có thái độ trước sự kiện này. Theo tôi, trường hợp này bộ Ngoại giao VN cần lên tiếng phản đối. Tập quán quốc tế có thông lệ (về acquiescement) rằng “trước một sự kiện, một vấn đề buộc quốc gia phải có thái độ, sự im lặng của quốc gia có ý nghĩa là “đồng thuận ám thị”.

Mặc dầu hành vi (in bản đồ trên hội chiếu của TQ) thiếu nhiều yếu tố để trở thành một “Tuyên bố đơn phương”. Nhưng trong chừng mực đây là một thái độ, một lập trường của quốc gia TQ muốn thể hiện trước trường quốc tế. Chuyện này có liên quan đến VN. VN không thể im lặng. Vì vậy tôi lên tiếng khuyến cáo VN phải lên tiếng phản đối.

Trở lại vụ phim Barbie có hình bản đồ hình lưỡi bò. Tôi chưa coi phim này do đó không biết hình lưỡi bò được thể hiện ra sao trong phim. Nó có rõ rệt hay không? Nó có hiện diện thường trực (hay thường xuyên) trong phim hay không?

Phim này không phải là sản phẩm (tuyên truyền) của quốc gia mà là phim của tư nhân. Hãng phim quay và chiếu phim với mục đích lợi nhuận kinh tế.

Theo tôi hành vi “cấm chiếu phim Barbie” của cơ quan kiểm duyệt của VN có phần “đốt giai đoạn”. Không biết cán bộ “có thẩm quyền” thuộc cơ quan kiểm duyệt đã xem phim này hay chưa? Dựa vào đâu (bằng chứng) cơ quan ra lệnh cấm?

Chuyện cấm đoán này không biết VN có vi phạm một kết ước (văn hóa hay thương mại) nào đó giữa VN và Mỹ hay không?

Nếu ta qui chiếu với thái độ của Philippines. Ta thấy các nghị sĩ, trí thức của Philippines đều có phản ứng thận trọng. Bởi vì cá nhân họ chưa ai coi phim này hết. Nếu làm gì cũng theo luật mà làm, cơ quan kiểm duyệt của VN cần thận trọng như Philippines mới phải.